Quản trị phát triển: Sự trỗi dậy của các mô hình lai trong các mạng phi tập trung

Khi chúng ta nghĩ về quản trị blockchain, chúng ta thường hình dung nó trong bối cảnh DAO cho phép bỏ phiếu trên chuỗi cho phép người nắm giữ token có tiếng nói trong các quyết định giao thức quan trọng như nâng cấp hoặc tích hợp. Mặc dù mô hình này là trụ cột của quản trị blockchain, nhưng bản thân thuật ngữ này có nhiều ứng dụng rộng hơn, từ việc chỉ định các mô hình đồng thuận mạng đến mô tả khả năng của các cộng đồng làm việc cùng nhau để đạt được các phản đối chung.

Trong khi các hệ thống quản trị onchain đã phát triển rất nhiều trong những năm qua, mục tiêu chính của chúng vẫn không thay đổi: đưa ra các quyết định chung trên các mạng phi tập trung không có người lãnh đạo. Trong khi "quản trị hoàn hảo", giống như "việc ra mắt token hoàn toàn công bằng" vẫn chưa đạt được, các giao thức blockchain đã thiết lập các mô hình hoạt động có thể hoàn thành công việc. Và cũng tốt, vì nhu cầu về quản trị onchain hiệu quả để hướng dẫn bối cảnh omnichain đang mở rộng nhanh chóng chưa bao giờ lớn hơn thế.

Với đi qua của Đạo luật GENIUS thúc đẩy các cuộc thảo luận quốc tế xung quanh quy định về stablecoin, các cấu trúc quản trị mạnh mẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Khi các mạng lưới phi tập trung ngày càng phức tạp và có ảnh hưởng, những hạn chế của các mô hình quản trị dựa trên token – một phiếu bầu cho mỗi token được sở hữu – đã bị phơi bày. Thay vào đó, ngành công nghiệp đang hướng tới các mô hình quản trị kết hợp nhằm mục đích tạo ra sự cân bằng giữa phi tập trung và tính năng động; giữa bản chất tiền điện tử và tính thực tiễn trong thế giới thực – như các ví dụ sau đây cho thấy.

Sự phát triển của Quản trị Onchain

Quản trị chuỗi khối đã cũ hơn bạn nghĩ. Mặc dù thiếu một khuôn khổ chính thức cho mục đích này hoặc thậm chí sử dụng thuật ngữ "quản trị", Bitcoin đã hoàn thành công việc thông qua một hệ thống quản trị ngầm. Nhưng với sự xuất hiện của chuỗi hợp đồng thông minh, và cùng với đó là sự gia tăng web3 giao thức, quản trị đã phát triển thành một hệ thống chính thức hơn dựa trên nguyên tắc “một mã thông báo, một phiếu bầu”.

Kể từ đó, nó đã trở thành nền tảng của DAO và các giao thức blockchain, bất chấp những thiếu sót rõ ràng của nó. Thật không may, sự tập trung của cải giữa những người nắm giữ token lớn – cá voi – có xu hướng làm lệch hướng quá trình ra quyết định, đảm bảo rằng người dùng thông thường có ít tiếng nói trong kết quả của các đề xuất. Do đó, ngành công nghiệp này đã dần chuyển sang các mô hình quản trị cân bằng giữa phi tập trung với một cấu trúc chính thức hơn để đảm bảo kết quả thực sự có thể được thực hiện. Vì lý do này, mô hình đang được nhiều người sử dụng web3 dự án là một hệ thống quản trị kết hợp, được họ triển khai theo nhiều cách thú vị.

Quản trị trở nên hỗn hợp

Các mô hình quản trị kết hợp giữa bản chất của phân quyền với các cơ chế có cấu trúc để giảm thiểu các vấn đề trong các hệ thống dựa trên DAO truyền thống. Quả cầu' Mô hình Guardian minh họa cho cách tiếp cận này. Blockchain Layer 3 của nó sử dụng hệ thống bằng chứng cổ phần được ủy quyền (DPoS) trong đó Guardians – các nút được bầu – chịu trách nhiệm bảo mật mạng và đảm bảo tính toàn vẹn của mạng.

Guardians stake token và được khuyến khích hành động trung thực và tối đa hóa thời gian hoạt động. Không giống như các hệ thống chỉ dựa trên token, Guardians được thẩm định về chuyên môn kỹ thuật và độ tin cậy, thêm một lớp trách nhiệm giải trình. Bên cạnh nhiệm vụ hàng ngày là xác thực giao dịch và duy trì sự ổn định của mạng, họ cũng tham gia vào các quyết định quản trị, đảm bảo rằng định hướng của mạng được chỉ đạo bởi những người có động lực mạnh mẽ để thấy nó phát triển. Mô hình này làm giảm nguy cơ của các tác nhân độc hại và tăng cường bảo mật bằng cách phân cấp quyền lực giữa các thực thể đáng tin cậy.

Ethereum Lớp 2 Lạc quan áp dụng một cách tiếp cận lai khác với hệ thống quản trị lưỡng viện, bao gồm Token House và Citizens' House. Token House hoạt động theo hình thức bỏ phiếu dựa trên token truyền thống, cho phép OP người nắm giữ token đề xuất và bỏ phiếu về các nâng cấp giao thức. Citizens' House, được giới thiệu vào năm 2024, trao quyền phủ quyết đối với các quyết định của Token House cho một nhóm "công dân" được chọn vì những đóng góp của họ cho hệ sinh thái.

Cấu trúc này phản ánh hệ thống kiểm tra và cân bằng theo luật định, ngăn chặn sự thống trị của cá voi và đảm bảo các quyết định phù hợp với lợi ích của cộng đồng rộng lớn hơn. Thông qua việc kết hợp hiệu quả nền dân chủ dựa trên mã thông báo với lớp giám sát theo chế độ trọng dụng người tài, Optimism nâng cao hiệu quả ra quyết định trong khi vẫn duy trì tính phi tập trung.

Một triển khai mới lạ khác của quản trị hỗn hợp có thể được nhìn thấy với wxya , tận dụng staking được ủy quyền trong khuôn khổ bằng chứng cổ phần của nó để hợp lý hóa quản trị. Trong hệ thống của dYdX, người nắm giữ token có thể ủy quyền staking của họ cho những người xác thực bảo mật mạng lưới và tham gia vào quản trị. Mô hình này giảm bớt gánh nặng cho những người nắm giữ token riêng lẻ, nhiều người trong số họ không có thời gian hoặc chuyên môn để bỏ phiếu cho mọi đề xuất.

Người xác thực, được khuyến khích bằng phần thưởng staking, có động lực hành động vì lợi ích tốt nhất của mạng lưới, cải thiện trách nhiệm giải trình. Staking được ủy quyền cũng tăng cường khả năng mở rộng bằng cách tập trung ra quyết định giữa những người tham gia tích cực, cho phép dYdX triển khai nâng cấp nhanh chóng mà không phải hy sinh tính phi tập trung.

Tại sao quản trị Onchain lại quan trọng

Cho đến nay, quản trị onchain chủ yếu được sử dụng để xác định các quyết định dự án khá thường xuyên. Nhóm thanh khoản nào cần thêm; giao thức nào cần nâng cấp; có nên điều chỉnh tokenomics không; EIP nào cần triển khai. Đây là những điều quan trọng nhưng không phải là vấn đề then chốt. Tuy nhiên, bối cảnh onchain đang thay đổi. Ngày càng có nhiều tổ chức và doanh nghiệp tham gia với số lượng lớn, trong khi việc áp dụng stablecoin ngày càng tăng đang chứng kiến ​​các khoản thanh toán blockchain thâm nhập vào các ứng dụng trong thế giới thực.

Do đó, các quyết định quản trị trong tương lai sẽ không chỉ là những vấn đề tầm thường. Chúng sẽ liên quan đến việc quản lý hàng tỷ đô la tài sản và sẽ liên quan đến việc ra quyết định tác động đến hoạt động, không chỉ trên chuỗi mà còn trong tài chính truyền thống. Vì lý do này, web3 các công ty cần sự quản lý linh hoạt, có trách nhiệm và có khả năng đạt được kết quả công bằng và cuối cùng là có lợi nhuận - đồng thời hỗ trợ tăng trưởng dài hạn.

Đây là một yêu cầu quá lớn đối với bất kỳ hệ thống quản trị nào, đặc biệt là mô hình "một mã thông báo, một phiếu bầu" đặc trưng cho làn sóng đầu tiên của các hệ thống dựa trên DAO. Mặc dù hệ thống này vẫn có ứng dụng trong một số DeFi lĩnh vực, nó có vẻ như được định sẵn sẽ bị thay thế phần lớn bởi các mô hình lai. Bằng cách phân bổ trách nhiệm cho các tác nhân có năng lực có động cơ phù hợp, các hệ thống này tránh được tình trạng bế tắc thường thấy trong quản trị hoàn toàn dựa trên mã thông báo.

Khi ngành công nghiệp tiền điện tử phát triển và sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan quản lý, các mô hình lai cung cấp một khuôn khổ linh hoạt để cân bằng giữa phi tập trung với các nhu cầu thực tế của quản trị. Không phải ai cũng cần tham gia vào quản trị để được coi là đủ phi tập trung. Và, quan trọng không kém, không phải ai cũng muốn tham gia vào quản trị. Đối với những người muốn tham gia và có lợi ích trong việc chứng kiến ​​dự án đang được đề cập thành công, quản trị lai là giải pháp hiển nhiên.