Liệu BRC2.0 có thể tái hiện lại thời kỳ huy hoàng của inscription trên bitcoin không?

BRC2.0 do Domo dẫn đầu ra mắt, liệu tài sản gốc trên Bitcoin có thể bùng nổ trở lại?

Tác giả: Nicky, Foresight News

Ngày 2 tháng 9 năm 2025, tại độ cao khối 912,690 của Bitcoin, BRC20 đã hoàn thành một nâng cấp quan trọng, gọi là BRC2.0. Nâng cấp này được thúc đẩy bởi đội ngũ phát triển Ordinals Best in Slot cùng với người sáng lập ẩn danh của BRC20 là Domo, với thay đổi cốt lõi là tích hợp Ethereum Virtual Machine (EVM), giúp BRC20 có khả năng thực thi các hợp đồng thông minh Turing-complete.

Kể từ khi giao thức Ordinals ra mắt đầu năm 2023, hệ sinh thái Bitcoin đã đón nhận một làn sóng đổi mới. Thông qua giao thức này, người dùng có thể khắc thông tin lên đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin là “satoshi”, từ đó phát hành NFT hoặc token đồng nhất. Cơ chế này đã tạo ra tiêu chuẩn token BRC20, cho phép mạng lưới Bitcoin có thể hỗ trợ nhiều loại tài sản và hoạt động giao dịch hơn.

BRC20 vốn là một tiêu chuẩn phát hành token đồng nhất dựa trên giao thức Ordinals trên chuỗi Bitcoin. Lần nâng cấp này, thông qua tích hợp EVM, đã mở rộng đáng kể chức năng của nó. CEO của Best in Slot, Eril Binari Ezerel cho biết, các giao thức meta như BRC20 trước đây chỉ chạy trên các indexer có chức năng như “máy tính đơn giản”, nhưng nhờ tích hợp EVM, indexer đã đạt được tính Turing-complete, từ đó hỗ trợ các logic và thực thi hợp đồng phức tạp hơn.

Sau nâng cấp, các nhà phát triển hiện có thể xây dựng trực tiếp các giao thức DeFi, thị trường NFT, hệ thống cho vay và tài sản tổng hợp trên nền tảng Bitcoin. Sự tích hợp này giữ được khả năng tương thích với các công cụ Ethereum, đồng thời cung cấp sự bảo mật của mạng lưới Bitcoin.

Domo cho biết trong tuyên bố rằng mục tiêu của nâng cấp này là kết hợp tính bảo mật và phi tập trung của mạng lưới Bitcoin với hệ sinh thái hợp đồng thông minh trưởng thành của EVM, mang lại trải nghiệm on-chain có thể lập trình, có thể kết hợp và được bảo vệ bởi Bitcoin cho người dùng.

Nâng cấp BRC2.0 đã xuất hiện một sự khác biệt kỹ thuật rõ rệt: Runes không thể lập trình và rất có thể sẽ không bao giờ có thể lập trình, điều này giới hạn nó trong các trường hợp sử dụng Meme coin, trong khi BRC2.0 lại mở khóa các ứng dụng cấp DeFi. Sự khác biệt về chức năng này giúp BRC2.0 chiếm vị trí độc đáo trong hệ sinh thái Bitcoin, cung cấp nền tảng kỹ thuật cho nhiều kịch bản ứng dụng đa dạng hơn.

Thách thức kỹ thuật

Mặc dù nâng cấp BRC2.0 mang lại sự nâng cấp đáng kể về chức năng, nhưng cũng đối mặt với một số thách thức kỹ thuật và hạn chế. Phương thức hiện thực hóa khả năng lập trình của nâng cấp này sử dụng giải pháp xử lý off-chain, EVM executor tích hợp với BRC20 indexer, trạng thái cuối cùng được BRC20 indexer cập nhật trên chuỗi Bitcoin. Thiết kế này bị một số người cho là mức độ phi tập trung thấp, tồn tại rủi ro điểm lỗi đơn lẻ.

Giao dịch trên BRC2.0 vẫn chịu ảnh hưởng bởi các giới hạn của nền tảng Bitcoin. Lệnh mua bán trên thị trường cần nhiều chữ ký và xác nhận khối, tốc độ giao dịch vẫn bị giới hạn bởi thời gian khối 10 phút. Do thời gian tạo khối của Bitcoin là 10 phút, thiết kế AMM thông thường dễ bị tấn công MEV và có thể dẫn đến giao dịch thất bại, cũng có thể xuất hiện giao dịch thất bại và lãng phí BTC làm phí cho thợ đào.

Hiện đã có các dự án như CatSwap lên kế hoạch ra mắt sản phẩm AMM mainnet trong vài tuần tới, nhưng giai đoạn đầu nên được xem là sản phẩm thử nghiệm. Các giải pháp “AMM dựa trên sequencer” tiên tiến hơn cũng đang được phát triển, dự kiến sẽ ra mắt trong 1 đến 3 tháng tới, nhằm đạt tốc độ giao dịch cao hơn và tránh rủi ro MEV.

Ứng dụng cụ thể của BRC2.0

Sau khi BRC2.0 ra mắt, Best in Slot đã giới thiệu BiS DEX v1, gọi đây là sàn giao dịch phi tập trung đầu tiên phục vụ BRC2.0. Mặc dù xuất hiện một số vấn đề về tải máy chủ và lỗi nhỏ, nền tảng này vẫn xử lý hơn 200,000 USD khối lượng giao dịch trong 24 giờ mà không xảy ra mất mát tài sản người dùng.

Hiện tại, BiS DEX hỗ trợ lệnh mua theo giá thị trường và bán theo giá giới hạn, nhưng vẫn còn một số hạn chế sử dụng, ví dụ như việc niêm yết hoặc hủy niêm yết token cần chờ xác nhận 1 khối, dẫn đến thời gian và chi phí cao. Đội ngũ cho biết sẽ ra mắt chức năng lệnh tức thì trong 4 đến 8 tuần tới để tăng tốc độ giao dịch và giảm phí. Ngoài ra, báo giá không lưu ký và nhiều loại lệnh hơn (như lệnh mua giới hạn, bán thị trường và lệnh dừng lỗ) cũng sẽ được ra mắt sau đó.

Về ứng dụng hệ sinh thái, ngoài BiS DEX, hiện còn nhiều dự án khác đang tích cực xây dựng:

• UniSat đã hỗ trợ triển khai token BRC2.0, cung cấp tên token 6 ký tự, tùy chọn tự phát hành, thiết lập số thập phân từ 0–18 và tối ưu hóa chi phí, hiệu quả dịch vụ khắc.
• CatSwap được đề cập là giao thức AMM sắp ra mắt, dự kiến sẽ trở thành cơ sở cung cấp thanh khoản trong hệ sinh thái BRC2.0.

• Dự án Adderrels tham gia xây dựng hệ sinh thái thông qua phát hành NFT và token ACORNS, một phần token sẽ được dùng để cung cấp thanh khoản cho CatSwap. Hiện tại giá sàn NFT của dự án là 0.00675BTC (khoảng 776 USD). Đáng chú ý, ACORNS là token giao dịch đứng đầu trong mảng BRC2.0 trên BiS DEX, nhưng đã giảm liên tục bốn ngày kể từ khi niêm yết.

Mặt khác, wrapped BTC và stablecoin được xem là cơ sở hạ tầng quan trọng cho sự phát triển của hệ sinh thái BRC2.0. Wrapped BTC là một thành phần then chốt. Nếu không có nó, AMM chỉ có thể hỗ trợ pool token-to-token mà không thể hỗ trợ pool token-to-BTC. Đội ngũ đang làm việc với nhiều nhà cung cấp, bao gồm Lombard LBTC, Citrea cBTC và SUBFROST frBTC, dự kiến trong 1 đến 2 tháng tới sẽ xuất hiện các giải pháp wrapped BTC khả dụng.