Sự phân hóa trong phát triển của các DEX hợp đồng vĩnh viễn: Hai mô hình phát triển dựa trên thị trường

Chainfeeds Dẫn nhập:

Hyperliquid ưu tiên hiệu suất tối đa, trong khi Orderly tự định vị mình là hạ tầng thanh khoản.

Nguồn bài viết:

Tác giả bài viết:

0xResearcher

Quan điểm:

0xResearcher: Trong hai năm qua, thị trường phái sinh phi tập trung đã chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ. Từ những thử nghiệm ban đầu với hợp đồng perpetual on-chain, đến nay nhiều giao thức đã có khối lượng giao dịch hàng ngày vượt hàng tỷ đô la Mỹ, lĩnh vực này đã trở thành một trong những hướng phát triển mạnh mẽ nhất của DeFi. Các bên tham gia thị trường đã có sự phân hóa trong việc lựa chọn mô hình, phản ánh thứ tự ưu tiên và giải pháp khác nhau đối với các thách thức then chốt. Hai vấn đề cốt lõi chủ yếu tập trung vào: Thứ nhất, làm thế nào để cung cấp hiệu suất và trải nghiệm người dùng gần giống sàn giao dịch tập trung (CEX) mà vẫn giữ được tính phi tập trung. Ưu thế của CEX nằm ở tốc độ vượt trội, độ sâu và khả năng thực thi lệnh, đây cũng chính là nhu cầu cốt lõi của nhiều người dùng DeFi. Thứ hai, sự phân mảnh thanh khoản giữa các giao thức DeFi khác nhau khiến các giao dịch lớn thường gặp trượt giá nghiêm trọng, làm giảm động lực sử dụng của các nhà giao dịch chuyên nghiệp. Ngoài ra, một số người dùng còn kỳ vọng trải nghiệm toàn diện, tích hợp thay vì phải chuyển đổi qua lại giữa nhiều nền tảng dọc khác nhau. Trong bối cảnh này, Hyperliquid và Orderly đã chọn hai con đường hoàn toàn khác biệt: Hyperliquid theo đuổi hiệu suất tối đa, hướng trực tiếp đến các nhà giao dịch cá nhân, nỗ lực tái hiện độ sâu và tốc độ mà sàn tập trung mang lại; trong khi Orderly tự định vị là “hạ tầng thanh khoản”, phục vụ nhiều đối tác hơn, nhằm giải quyết vấn đề phân mảnh thanh khoản vốn tồn tại lâu dài trong DeFi. Sự khác biệt giữa hai con đường này phản ánh sự hiểu biết và lựa chọn chiến lược khác nhau của các dự án về hiệu quả, tính mở và xây dựng hệ sinh thái trong quá trình mở rộng nhanh của thị trường phái sinh DeFi. Hyperliquid có cách tiếp cận rất trực diện: xây dựng phiên bản on-chain của Binance. Thông qua sổ lệnh hoàn toàn on-chain và động cơ thanh khoản gốc, Hyperliquid cung cấp trải nghiệm giao dịch gần như CEX. Đối với các nhà giao dịch chuyên nghiệp, độ sâu và tốc độ là nhu cầu thiết yếu, và Hyperliquid đã nắm bắt được điều này, nhờ độ trễ thấp và thanh toán minh bạch, vừa đảm bảo trải nghiệm thao tác quen thuộc, vừa nâng cao an toàn vốn. Hiện tại, Hyperliquid đã chiếm hơn 70% thị phần trong thị trường DEX hợp đồng perpetual phi tập trung, gần như dẫn đầu tuyệt đối. Ngược lại, Orderly không chọn cạnh tranh trực tiếp về người dùng, mà đi theo hướng “tầng hạ tầng”. Thông qua kiến trúc ba tầng gồm lớp tài sản, lớp động cơ và lớp thanh toán, Orderly mở sổ lệnh và động cơ khớp lệnh cho các ứng dụng bên ngoài, giúp các front-end khác nhau có thể nhanh chóng triển khai giao dịch phái sinh. Nói đơn giản, Orderly giống như một trung tâm trung gian giao dịch: người dùng đặt lệnh trên ứng dụng front-end, lệnh sẽ được định tuyến về hệ thống Orderly để khớp lệnh, thanh toán và chuyển vốn. Sản phẩm cốt lõi Orderly Chain đảm nhận việc truyền dữ liệu cross-chain và ghi sổ cái, đảm bảo toàn hệ thống có thể mở rộng. Nhờ mô hình này, mỗi ứng dụng tích hợp đều có thể chia sẻ thanh khoản, tránh được căn bệnh “phân mảnh thanh khoản”. Gần đây, Orderly còn tích hợp lưu ký Ceffu, đưa vào chiến lược định lượng của Kronos Research, ra mắt OmniVault, tài sản đa chuỗi có thể quản lý tập trung và nhận lợi suất cao, lợi suất hàng năm trong 30 ngày qua thậm chí đạt 26%, càng tăng sức hấp dẫn. Hyperliquid nhấn mạnh hiệu suất tối đa và trải nghiệm người dùng, còn Orderly nhấn mạnh hiệu ứng quy mô và trao quyền hệ sinh thái, hai con đường rõ ràng và khác biệt. Lợi thế của Hyperliquid nằm ở sự gắn bó cực cao với các nhà giao dịch cá nhân. Các trader trên nền tảng quan tâm nhất đến tốc độ, độ sâu và sự ổn định, khi những yếu tố này đạt mức tối đa sẽ tạo ra hiệu ứng mạng mạnh mẽ: càng nhiều người dùng thì thanh khoản càng sâu, lại càng thu hút thêm người dùng, hiệu ứng quả cầu tuyết ngày càng lớn. Hào quang của mô hình này là chi phí chuyển đổi của người dùng tần suất cao rất lớn, một khi đã quen với giao diện và tốc độ của nền tảng thì rất khó thay đổi. Hào quang của Orderly đến từ hiệu ứng mạng “bán nước cho người đào vàng”. Họ không phụ thuộc trực tiếp vào một ứng dụng front-end duy nhất, mà mở rộng quy mô bằng cách cung cấp dịch vụ nền tảng cho toàn hệ sinh thái. Càng nhiều front-end tích hợp, pool thanh khoản càng dày, tất cả đối tác đều hưởng lợi, cuối cùng tạo thành vòng lặp tích cực. Thách thức của Hyperliquid là làm sao duy trì đổi mới và thu hút người dùng hiệu quả trong đường đua cạnh tranh khốc liệt; thách thức của Orderly là làm sao đảm bảo công nghệ và dịch vụ luôn dẫn đầu trong quá trình mở rộng nhanh, đồng thời mở rộng biên hệ sinh thái. Nhìn tổng thể ngành, hai mô hình này không phải là quan hệ thay thế, tương lai có thể xuất hiện xu hướng hội tụ: nhà cung cấp hạ tầng có thể ra mắt ứng dụng riêng, nền tảng ứng dụng cũng có thể xuất khẩu công nghệ, cuối cùng hình thành cục diện phái sinh DeFi liên kết và đa dạng hơn. Khi quy mô thị trường tăng trưởng và dòng vốn tổ chức tham gia, hai con đường khác biệt của Hyperliquid và Orderly có thể cùng nhau thúc đẩy thị trường phái sinh phi tập trung bước sang giai đoạn tiếp theo.