Thị trường hai tốc độ khiến Bitcoin mắc kẹt giữa chốt lời và do dự

Bitcoin đang bị mắc kẹt trong một trạng thái cân bằng kỳ lạ. Một mặt, những người nắm giữ dài hạn liên tục hiện thực hóa lợi nhuận ở mức cao, biến những đồng coin đã giữ nhiều năm thành lợi nhuận bất cứ khi nào có cơ hội.

Mặt khác, những người nắm giữ ngắn hạn hầu như chỉ hòa vốn, gần như không có sự quyết đoán trong việc chốt lời hoặc cắt lỗ. Thị trường hai tốc độ này định hình môi trường hiện tại và giúp giải thích tại sao các đợt tăng giá lại có cảm giác nặng nề và tại sao các đợt điều chỉnh lại không bao giờ dẫn đến sự đầu hàng hàng loạt.

Giá Bitcoin đã vượt mốc $117,120 vào ngày 18 tháng 9, được thúc đẩy bởi sự biến động từ đợt cắt giảm lãi suất mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang. Bất chấp sự biến động trước khi bứt phá lên trên $115,000, Bitcoin chỉ tăng nhẹ trong tháng qua và tăng gần 24% tính từ đầu năm đến nay. Ẩn dưới vẻ ngoài bình lặng đó là một câu chuyện chia rẽ.

Chỉ số SOPR của người nắm giữ dài hạn, đo lường việc các đồng coin đã giữ hơn 155 ngày được chi tiêu với lợi nhuận hay thua lỗ, đang ở mức 1.78. Đây là mức cao hơn nhiều so với trung vị lịch sử, nghĩa là nguồn cung trưởng thành đang liên tục được đưa ra thị trường với lợi nhuận ổn định.

Chỉ số SOPR của người nắm giữ dài hạn Bitcoin từ 18 tháng 8 đến 17 tháng 9, 2025 (Nguồn: CryptoQuant)

Trong khi đó, chỉ số SOPR của người nắm giữ ngắn hạn, theo dõi lợi nhuận của các đồng coin mới hơn, đang đi ngang ở mức 1.00. Mức này về cơ bản là hòa vốn: đồng coin ngắn hạn trung bình được bán ra với giá gần như bằng giá mua vào.

Chỉ số SOPR của người nắm giữ ngắn hạn Bitcoin từ 18 tháng 8 đến 17 tháng 9, 2025 (Nguồn: CryptoQuant)

Sự phân hóa giữa LTHs (người nắm giữ dài hạn) và STHs (người nắm giữ ngắn hạn) tạo ra sự mất cân bằng trong cách các đợt tăng giá diễn ra. Khi LTHs bán ra với lợi nhuận, họ cung cấp một dòng cung liên tục mà thị trường phải hấp thụ. Nếu những người tham gia ngắn hạn cũng bán ra với lợi nhuận, thị trường có thể xử lý được, vì những thời điểm đó thường trùng với giai đoạn mở rộng xu hướng, khi nhu cầu rộng và người mua háo hức. Nhưng khi những người nắm giữ ngắn hạn chỉ quanh quẩn ở mức hòa vốn, nhu cầu bị thu hẹp lại, và áp lực phân phối từ nhóm dài hạn tiếp tục đè nặng lên thị trường.

Dữ liệu từ hai tháng qua minh họa rõ ràng cho sự mất cân bằng này. Trong 60 ngày gần nhất, những người nắm giữ dài hạn đã hiện thực hóa lợi nhuận trong 33 ngày riêng biệt, so với chỉ 16 ngày có lãi của những người nắm giữ ngắn hạn. Quan trọng hơn, có 17 ngày mà LTHs bán ra với lợi nhuận trong khi STHs lại bán ra với thua lỗ. Đó chính là định nghĩa của một thị trường hai tốc độ: một nhóm tự tin xả hàng, nhóm còn lại vật lộn để theo kịp.

Ảnh hưởng lên giá là tinh tế nhưng quan trọng. Lợi nhuận trong 30 và 90 ngày đều dương (lần lượt khoảng +3.8% và +13.4%), nhưng đường đi khá gập ghềnh. Mỗi đợt tăng đều bị chặn lại bởi nguồn cung coin trưởng thành đổ ra thị trường, khiến các đợt tăng giá không kéo dài. Nếu không có sự tham gia mạnh mẽ hơn từ những người nắm giữ ngắn hạn, các đợt tăng này sẽ rất mong manh. Chỉ số SOPR ngắn hạn chỉ vượt mức 1 trong thời gian rất ngắn rồi nhanh chóng giảm trở lại, không thể tạo ra chuỗi tăng liên tục báo hiệu động lực chốt lời lan rộng.

Tỷ lệ SOPR, được tính bằng cách chia SOPR dài hạn cho SOPR ngắn hạn, thể hiện điều này trong một chỉ số duy nhất. Ở mức 1.77, tỷ lệ này đang ở mức cao, cho thấy những người nắm giữ lâu dài đang hiện thực hóa lợi nhuận trên mỗi đồng coin nhiều hơn đáng kể so với những người mới tham gia. Trong lịch sử, các tỷ lệ cao như vậy đánh dấu những giai đoạn thị trường hấp thụ nguồn cung trưởng thành mà không có sự hỗ trợ từ áp lực mua mới. Trừ khi tỷ lệ này hạ nhiệt, các đợt tăng giá có nguy cơ bị đỉnh sớm.

Tỷ lệ SOPR LTH-STH của Bitcoin từ 18 tháng 8 đến 17 tháng 9, 2025 (Nguồn: CryptoQuant)

Xu hướng khối lượng giao dịch bổ sung thêm một lớp nữa. Hai tuần gần đây ghi nhận khối lượng giao dịch giao ngay trung bình thấp hơn một chút so với hai tuần trước đó. Giá vẫn tăng nhẹ, nhưng sự tham gia mỏng hơn làm tăng nguy cơ các đợt bứt phá giả. Nếu không có dòng tiền lớn hơn, các đợt short squeeze và tăng giá do phái sinh dẫn dắt có thể đảo chiều nhanh chóng.

Việc chỉ số SOPR ngắn hạn và giá vẫn có mối tương quan chặt chẽ (với hệ số tương quan 30 ngày khoảng 0.64) cho thấy các biến động trong ngày đang bám sát lợi nhuận thực tế. Tuy nhiên, nếu không có sự lan tỏa, các biến động này thiếu sức bền.

Bitcoin vẫn có thể tăng giá ngay cả khi áp lực bán dài hạn ở mức cao, nhưng những khoản lợi nhuận đó chỉ mang tính chiến thuật. Cho đến khi SOPR ngắn hạn duy trì trên mức 1 trong thời gian dài, các đợt tăng giá sẽ thiếu sự quyết đoán. Tín hiệu cần theo dõi là một giai đoạn kéo dài nhiều tuần mà các đồng coin ngắn hạn liên tục được bán ra với lợi nhuận. Điều đó sẽ cho thấy nhu cầu đang mở rộng và đánh dấu một đợt tăng giá lành mạnh hơn. Hiện tại, cấu trúc thị trường vẫn ủng hộ giao dịch trong biên độ và các cú bứt phá ngắn thay vì xu hướng tăng kéo dài.

Bitcoin còn lâu mới rơi vào trạng thái giảm giá, nhưng nó đang bị giới hạn. Lợi nhuận vẫn xuất hiện, nhưng rất khó khăn vì một bên của thị trường đang chốt lời trong khi bên còn lại chỉ vừa đủ hòa vốn. Cấu trúc hai tốc độ này sẽ tiếp tục định hình thị trường cho đến khi nhu cầu mở rộng hoặc nguồn cung giảm nhiệt.