Khi các công ty tài chính bắt đầu bán coin, liệu cơn sốt DAT đã đến điểm ngoặt chưa?

Từ việc tích trữ coin để làm giàu đến bán coin để sửa chữa bảng cân đối kế toán, thị trường vốn bắt đầu không còn thưởng vô điều kiện cho câu chuyện nắm giữ coin nữa.

Tác giả: ChandlerZ, Foresight News

Ngày 3 tháng 11, công ty bán dẫn niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ Sequans Communications (NYSE:SQNS) đã bán 970 bitcoin để mua lại 50% trái phiếu chuyển đổi. Giao dịch này đã giảm tổng nợ của công ty từ 189 triệu USD xuống còn 94,5 triệu USD. Hiện tại, Sequans nắm giữ 2.264 bitcoin, giảm so với con số 3.234 trước đó. Theo giá thị trường hiện tại, giá trị tài sản ròng bitcoin của công ty vào khoảng 240 triệu USD, tỷ lệ nợ trên giá trị tài sản ròng giảm từ 55% xuống còn 39%.

Việc cắt giảm nợ này dự kiến sẽ tăng cường kế hoạch mua lại ADS mà công ty đã công bố trước đó. Sequans tập trung vào công nghệ không dây 4G/5G trong lĩnh vực Internet of Things, và đã công bố vào đầu năm nay rằng sẽ sử dụng bitcoin làm tài sản phân bổ chính.

Không chỉ có vậy, công ty kho bạc Ethereum ETHZilla (mã cổ phiếu ETHZ) vào cuối tháng 10 cũng đã thông báo đã bán khoảng 40 triệu USD ETH để thúc đẩy kế hoạch mua lại cổ phiếu. Trước đó, Hội đồng quản trị ETHZilla đã phê duyệt một kế hoạch mua lại cổ phiếu lên tới 250 triệu USD vào tháng 8. Theo thông báo của công ty, "ETHZilla dự định sử dụng số tiền còn lại thu được từ việc bán Ethereum để mua lại cổ phiếu bổ sung, và sẽ tiếp tục bán Ethereum để mua lại cổ phiếu cho đến khi mức chiết khấu giá cổ phiếu so với giá trị tài sản ròng (NAV) trở lại mức bình thường."

ETHZilla không phải là kho bạc Ethereum duy nhất phê duyệt kế hoạch mua lại cổ phiếu. Kho bạc Ethereum lớn thứ hai là SharpLink Gaming (SBET) cũng đã phê duyệt một kế hoạch mua lại cổ phiếu lên tới 1,5 tỷ USD, nhằm mua lại cổ phiếu khi giá giao dịch của cổ phiếu bằng hoặc thấp hơn giá trị tài sản ròng tiền mã hóa mà công ty nắm giữ.

Các loại coin khác cũng tương tự, công ty kho bạc SOL Forward Industries đã thông báo nộp tài liệu bổ sung cho bản cáo bạch bán lại cổ phiếu cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, đồng thời phê duyệt kế hoạch mua lại cổ phiếu mới trị giá 1 tỷ USD. Hội đồng quản trị công ty đã phê duyệt kế hoạch mua lại cổ phiếu vào ngày 3 tháng 11, cho phép công ty mua lại tối đa 1 tỷ USD cổ phiếu lưu hành, thời hạn ủy quyền đến ngày 30 tháng 9 năm 2027. Việc mua lại có thể được thực hiện thông qua mua trên thị trường mở, giao dịch lô lớn và giao dịch thương lượng riêng tư. Tài liệu bổ sung cho bản cáo bạch bán lại cổ phiếu đã đăng ký một phần cổ phiếu phổ thông được phát hành trước đó trong đợt phát hành riêng lẻ vào tháng 9 năm 2025, cho phép các cổ đông được chỉ định bán lại các chứng khoán này, nhưng công ty sẽ không thu được lợi nhuận nào từ bất kỳ đợt bán lại tiềm năng nào.

Khi các công ty kho bạc không còn tích trữ coin mà bán tài sản mã hóa để sửa chữa bảng cân đối kế toán và duy trì giá cổ phiếu, liệu mô hình DAT có đang đi đến hồi kết?

Giá cổ phiếu ảm đạm, đa số giảm sâu so với đỉnh

Khi thị trường tiền mã hóa tiếp tục giảm sau sự kiện thiên nga đen tháng 10, những nghi ngờ về mô hình DAT ngày càng gia tăng. Vài tháng trước, các công ty này vẫn được thị trường coi là đòn bẩy tài sản trong thị trường bò tiền mã hóa. Nhưng hiện tại, sự đảo chiều của thị trường khiến mô hình có độ đàn hồi và đòn bẩy cao này đang trải qua sự điều chỉnh khắc nghiệt.

Dữ liệu thị trường cho thấy, cổ phiếu đầu ngành Strategy (MSTR) đã giảm gần 55% so với đỉnh của chu kỳ bò này, giảm hơn 15% trong năm. Các công ty kho bạc altcoin khác còn giảm thê thảm hơn, đa số giảm sâu từ đỉnh, thậm chí bốc hơi đến 90%. Chỉ riêng ngày hôm qua, MSTR lại giảm 6,88%, tổng cộng giảm 54,69% so với đỉnh.

Biến động giá cổ phiếu Strategy trong một năm

Kho bạc Ethereum Bitmine (BMNR) hôm qua giảm 7,93%, giảm 75,61% so với đỉnh; SharpLink Gaming (SBET) giảm 10,77%, giảm 90,76% so với đỉnh; BTCS Inc (BTCS) giảm 9,12%, giảm 63,61% so với đỉnh; kho bạc SOL Upexi (UPXI) giảm 8,85%, giảm 84,71% so với đỉnh; DeFi Development (DFDV) giảm 9,41%, giảm 83,49% so với đỉnh; kho bạc LTC Lite Strategy (LITS) giảm 8,33%, giảm 80,42% so với đỉnh; kho bạc TRX Tron Inc (TRON) giảm 9,13%, giảm 82,87% so với đỉnh.

S&P lần đầu đánh giá Strategy ở mức "rác B-"

S&P Global Ratings gần đây lần đầu tiên xếp hạng tín nhiệm cho Strategy và đánh giá ở mức "rác B-". Đây cũng là lần đầu tiên một tổ chức xếp hạng quốc tế lớn chính thức xếp hạng cho một công ty niêm yết lấy bitcoin làm tài sản cốt lõi. S&P chỉ ra rằng, dù Strategy nắm giữ khoảng 640.000 bitcoin, với giá trị thị trường hiện tại khoảng 7,4 tỷ USD, nhưng nợ và cổ tức của công ty đều tính bằng USD, do đó tồn tại rủi ro chênh lệch tiền tệ rõ rệt. Nếu giá bitcoin giảm mạnh, công ty sẽ đối mặt với rủi ro thanh khoản căng thẳng, thậm chí tái cấu trúc nợ.

Đến tháng 10 năm 2025, tổng số nợ liên quan gần 1,5 tỷ USD, trong đó 500 triệu USD trái phiếu chuyển đổi sẽ lần lượt đáo hạn từ năm 2028, mỗi năm phải trả hơn 64 triệu USD cổ tức cổ phiếu ưu đãi. S&P trong báo cáo cho biết, cấu trúc tập trung cao vào một tài sản duy nhất khiến hệ thống vốn của công ty trở nên mong manh, một khi giá coin biến động mạnh, công ty có thể buộc phải bán tài sản hoặc tái cấu trúc nợ, mà trong hệ thống đánh giá tín nhiệm, việc tái cấu trúc này được coi là gần như vỡ nợ. S&P cũng ghi nhận khả năng huy động vốn trên thị trường vốn của công ty và khả năng quản lý rủi ro trái phiếu chuyển đổi, đồng thời cho biết nếu trong tương lai công ty có thể giảm sự phụ thuộc vào huy động vốn bằng trái phiếu chuyển đổi, tăng cường thanh khoản USD, xếp hạng có thể được nâng lên.

Trọng tâm của thị trường đang chuyển dịch. Trước đây, logic định giá của thị trường vốn đối với các công ty DAT rất đơn giản, chỉ cần nắm giữ nhiều bitcoin hoặc ethereum, bảng cân đối kế toán sẽ tự động được định giá cao hơn. Nhưng khi giá coin yếu đi, dòng tiền thắt chặt, câu chuyện này bắt đầu không còn hiệu quả. Nhà đầu tư quay lại câu hỏi cơ bản nhất: Dòng tiền của công ty ở đâu? Liệu có thể duy trì hoạt động mà không phụ thuộc vào giá coin tăng? Nói cách khác, nắm giữ coin không còn đồng nghĩa với giá trị. Biến động tài sản kho bạc được xem lại là yếu tố rủi ro, chứ không phải động cơ tăng trưởng. Thị trường bắt đầu thưởng cho những công ty biết quản lý rủi ro, tối ưu cấu trúc, kiểm soát đòn bẩy, thay vì những người tin tưởng mù quáng tiếp tục mua vào.

Đồng thời, sự phân hóa giữa các công ty DAT cũng ngày càng rõ rệt. Các công ty kho bạc bitcoin và ethereum vẫn có thể thu hút sự chú ý nhất định từ các tổ chức nhờ tính thanh khoản tài sản và sự ổn định thương hiệu, nhưng câu chuyện của kho bạc altcoin đang dần lắng xuống. Forward, Upexi, HYPD - những DAT altcoin từng thu hút thị trường nhờ chủ đề và đòn bẩy cao, giờ lại trở thành nhóm giảm mạnh nhất. Đợt sụt giảm tháng 10 thực chất là một cuộc thanh lọc. DAT bluechip giảm đòn bẩy bằng cách bán coin, sửa chữa bảng cân đối kế toán, trong khi kho bạc altcoin bị loại khỏi cuộc chơi do đòn bẩy sụp đổ. Chu kỳ lặp lại của thị trường tiền mã hóa một lần nữa xác nhận một quy luật đơn giản: Khi tăng, đòn bẩy là bộ khuếch đại; khi giảm, nó trở thành tời kéo.

Khi thị trường không còn trả tiền cho câu chuyện, doanh nghiệp buộc phải lấy cấu trúc, chiến lược và minh bạch để lấy lại niềm tin. DAT trong tương lai sẽ không còn là biểu tượng của niềm tin mã hóa, mà sẽ trở thành một hình thức quản lý tài sản trưởng thành hơn, có thể thận trọng hơn và cũng phức tạp hơn.