Vụ bê bối phụ phí của Etherscan phơi bày tình trạng phụ thuộc vào dữ liệu trong hệ sinh thái Ethereum

Original Article Title: "Etherscan Cancels Several Free APIs, Revealing Unforeseen Issues"

Original Article Author: Eric, Foresight News

Vào ngày 23 tháng 11, Lefteris Karapetsas, nhà sáng lập của trình theo dõi danh mục đầu tư mã nguồn mở Rotki, đã lên Twitter để phàn nàn về Etherscan. Anh cho biết trong thời gian diễn ra Devcon, Etherscan bất ngờ thông báo rằng họ sẽ không còn cung cấp các API miễn phí cho các trình khám phá chuỗi khối Avalanche C-Chain, Base, BNB Chain và OP Mainnet nữa.

Mặc dù hiểu được áp lực khi cung cấp dịch vụ miễn phí, anh vẫn đặt câu hỏi tại sao không có thông báo trước hoặc tại sao lại đưa ra quyết định như vậy trong một sự kiện lớn khi mọi người đều vắng mặt, dẫn đến một “cuộc tấn công bất ngờ” mà không có thời gian để phản ứng.

Theo thông báo của Etherscan, khi hiệu suất của chuỗi dần được cải thiện, khối lượng dữ liệu cũng tăng lên đáng kể, dẫn đến chi phí tăng mạnh. Trong tình huống này, họ không còn khả năng cung cấp tất cả API miễn phí và buộc phải chuyển một số API từng miễn phí sang phiên bản trả phí.

Rõ ràng, quyết định không cung cấp API miễn phí cho một số chuỗi nhất định có khả năng là do thiếu hụt tài chính hoặc nguồn lực hỗ trợ.

Cuối cùng, nhà sáng lập bày tỏ sự bối rối, đặt câu hỏi tại sao ngoài Avalanche, Base, OP Mainnet và BNB Chain lại không có đủ tiền để hỗ trợ những dịch vụ quan trọng như vậy.

Tuy nhiên, các ý kiến phản đối nhanh chóng xuất hiện, với nhà sáng lập Routescan và nhà vận hành trình khám phá chuỗi Avalanche Snowtrace, Jack, đi đầu. Jack đã cung cấp một số dữ liệu nội bộ trong ngành:

· Etherscan tính phí các chuỗi được hỗ trợ khoảng từ 1.5 triệu đến 2 triệu USD mỗi năm, với một số chuỗi chỉ khoảng 300,000 USD, nhưng chỉ cung cấp dữ liệu cơ bản;

 · Đối với các chuỗi đã trả phí, Etherscan chỉ cung cấp API miễn phí với 5 RPS (Requests Per Second), và đối với các yêu cầu bổ sung, phí đăng ký hàng tháng có thể lên tới 899 USD.

· Tháng trước, số lượng khách truy cập độc lập của các trình khám phá chuỗi trên Etherscan như sau: OP Mainnet, 102k; BNB Chain, 2.5M; Base, 1M; HyperEVM, 30k; Avalanche, 16k. Riêng Etherscan có 4M lượt truy cập.

Ý ngầm của CEO là: Việc thu phí một số API thực sự là do hạn chế về tài chính, không phải vì chúng tôi coi thu nhập là không đáng kể. Đối với một số chuỗi không trả phí cho chúng tôi, chúng tôi đã cung cấp dịch vụ miễn phí trong một thời gian và đã làm hết sức mình. Hãy ngừng tranh cãi về vấn đề này và tiếp tục tiến lên.

Không có quá nhiều điều để nói về cuộc tranh luận này; đơn giản chỉ là một số người cho rằng Etherscan quá tham lam, trong khi những người khác coi đó là hành vi kinh doanh hợp lý. Tuy nhiên, một số cuộc thảo luận phát sinh từ sự kiện này lại khá thú vị.

Trước hết, chính qua sự việc này, tác giả mới biết đến một liên minh hệ sinh thái có tên VERA, thúc đẩy việc truy cập thuận tiện, tiêu chuẩn hóa và mở đối với mã nguồn hợp đồng thông minh EVM, cũng như Sáng kiến Open Labels, thúc đẩy khung tiêu chuẩn hóa và mô hình dữ liệu cho nhãn địa chỉ EVM. Mục tiêu cơ bản của cả hai tổ chức là hỗ trợ khả năng truy cập dữ liệu blockchain, đặc biệt là xác thực.

Sáng kiến Open Labels đã retweet bài đăng phàn nàn của Lefteris Karapetsas, cho biết trong năm qua, họ đã làm việc để ngăn chặn các sự cố như thế này do quá phụ thuộc vào các nhà cung cấp dữ liệu on-chain tập trung. Họ tin rằng cơ sở hạ tầng quan trọng như vậy không nên bị độc quyền mà nên được phát triển chung.

Các thực thể như sourcefify.eth để xác minh mã hợp đồng Ethereum, nền tảng trực quan hóa dữ liệu Ethereum growthepie, trình khám phá khối mã nguồn mở Blockscout, và Routescan đã đề cập trước đó đều đang đóng góp vào khả năng đọc và truy cập dữ liệu Ethereum.

Theo Akshat Mittal, kỹ sư DeFi tại Reserve Protocol, Etherscan không tham gia vào các sáng kiến này. Có phải vì lợi ích thương mại? Không ai biết, nhưng ngay cả khi đúng như vậy thì cũng có thể hiểu được. Hệ sinh thái Ethereum sẽ luôn có những cá nhân tuân thủ văn hóa mã nguồn mở và từ chối thương mại hóa quá mức, điều này không phải là đúng hay sai mà thể hiện sự đa dạng của hệ sinh thái. Các tổ chức vì lợi nhuận có thể đảm bảo chất lượng dịch vụ, trong khi các sản phẩm mã nguồn mở vẫn sẽ có vị trí của mình.

Hơn nữa, gần đây đã có những lời khen ngợi nồng nhiệt từ nhà sáng lập zCloak Network của IC, 0xFrancis, một lần nữa so sánh IC với Ethereum.

0xFrancis lập luận rằng Ethereum không bao gồm “truy vấn dữ liệu khối” như một phần của đồng thuận, vì vậy phát triển DApp phải dựa vào các dịch vụ RPC bên thứ ba. Nếu các node RPC đồng loạt ngừng hoạt động, chuỗi vẫn sẽ chạy nhưng trở nên “không thể đọc được”.

Đi sâu hơn, nếu các node RPC tập trung hoặc các trang web như Etherscan cung cấp dữ liệu sai, họ có thể dễ dàng đánh lừa người dùng. Internet Computer (IC) tích hợp truy vấn như một phần của giao thức. Khi ai đó khởi tạo một truy vấn, yêu cầu sẽ được thực thi qua mạng lưới node ICP và trả về dữ liệu được xác thực bằng mật mã để đảm bảo tính chính xác.

Quan điểm của 0xFrancis không phải là không có cơ sở. Điều này có thể được xem như một trường hợp IC quá tiên tiến, còn tranh cãi về phí Etherscan là một ví dụ điển hình về tranh luận giữa tập trung và phi tập trung. Tuy nhiên, liệu có phải những điểm chưa hoàn thiện của Ethereum và nhu cầu về các thành phần thương mại hóa thực sự đã góp phần vào sự thịnh vượng của hệ sinh thái?