Bitget App
Giao dịch thông minh hơn
Mua CryptoThị trườngGiao dịchFutures‌EarnQuảng trườngThêm
Hiệu ứng mạng lưới của tiền mã hóa làm thế nào trở thành cái bẫy định giá?

Hiệu ứng mạng lưới của tiền mã hóa làm thế nào trở thành cái bẫy định giá?

BitpushBitpush2025/11/25 15:12
Hiển thị bản gốc
Theo:Foresight News

Tác giả: Santiago Roel Santos

Biên dịch: AididiaoJP, Foresight News

Tiêu đề gốc: Sự “phá sản” của Định luật Metcalfe: Tại sao tiền mã hóa bị định giá quá cao?

Bế tắc về hiệu ứng mạng của tiền mã hóa

Quan điểm trước đây của tôi về việc “giá giao dịch tiền mã hóa vượt xa nền tảng cơ bản của nó” đã gây ra nhiều tranh luận. Những ý kiến phản đối mạnh mẽ nhất không nhắm vào lượng sử dụng hay phí giao dịch, mà xuất phát từ sự khác biệt về quan niệm:

  • “Tiền mã hóa không phải là doanh nghiệp”

  • “Blockchain tuân theo Định luật Metcalfe”

  • “Giá trị cốt lõi nằm ở hiệu ứng mạng”

Là người từng chứng kiến sự trỗi dậy của Facebook, Twitter và Instagram, tôi hiểu rõ các sản phẩm Internet thời kỳ đầu cũng đối mặt với bài toán định giá. Nhưng quy luật dần trở nên rõ ràng: Khi bạn bè của người dùng tham gia, giá trị sản phẩm tăng trưởng bùng nổ. Tỷ lệ giữ chân người dùng tăng, mức độ tham gia sâu hơn, hiệu ứng bánh đà thể hiện rõ rệt trong trải nghiệm.

Đó mới là biểu hiện thực sự của hiệu ứng mạng.

Nếu cho rằng “nên đánh giá giá trị tiền mã hóa từ góc độ mạng lưới thay vì doanh nghiệp”, vậy hãy cùng phân tích sâu hơn.

Sau khi nghiên cứu kỹ, một vấn đề không thể bỏ qua đã xuất hiện: Định luật Metcalfe không những không hỗ trợ mức định giá hiện tại, mà còn phơi bày sự mong manh của nó.

“Hiệu ứng mạng” bị hiểu sai

Cái gọi là “hiệu ứng mạng” trong lĩnh vực tiền mã hóa phần lớn thực chất là hiệu ứng tiêu cực:

  • Tăng trưởng người dùng làm trải nghiệm tệ đi

  • Phí giao dịch tăng vọt

  • Tắc nghẽn mạng ngày càng nghiêm trọng

Vấn đề sâu xa hơn là:

  • Tính mã nguồn mở khiến nhà phát triển rời đi

  • Thanh khoản mang tính chạy theo lợi nhuận

  • Người dùng di chuyển giữa các chain theo các biện pháp khuyến khích

  • Tổ chức chuyển đổi nền tảng dựa trên lợi ích ngắn hạn

Các mạng lưới thành công chưa bao giờ vận hành như vậy, khi Facebook có thêm hàng chục triệu người dùng, trải nghiệm chưa từng đi xuống.

Nhưng các blockchain mới đã giải quyết vấn đề thông lượng

Điều này thực sự làm giảm tắc nghẽn, nhưng không giải quyết được bản chất của hiệu ứng mạng. Tăng thông lượng chỉ loại bỏ ma sát, không tạo ra giá trị cộng hưởng.

Mâu thuẫn cốt lõi vẫn còn tồn tại:

  • Thanh khoản có thể bị rút đi

  • Nhà phát triển có thể chuyển đi

  • Người dùng có thể rời bỏ

  • Mã nguồn có thể bị fork

  • Năng lực thu giá trị yếu

Mở rộng chỉ nâng cao tính khả dụng, chứ không phải tính tất yếu.

Sự thật được tiết lộ qua phí giao dịch

Nếu blockchain L1 thực sự có hiệu ứng mạng, lẽ ra phải thu được phần lớn giá trị như iOS, Android, Facebook hay Visa. Nhưng thực tế là:

  • L1 chiếm 90% tổng vốn hóa thị trường

  • Tỷ lệ phí từ 60% giảm mạnh xuống 12%

  • DeFi đóng góp 73% phí

  • Tỷ lệ định giá lại chưa đến 10%

Thị trường vẫn định giá theo “lý thuyết giao thức béo”, nhưng dữ liệu lại chỉ ra điều ngược lại: L1 bị định giá quá cao, ứng dụng bị định giá thấp, giá trị cuối cùng sẽ hội tụ về tầng tổng hợp người dùng.

So sánh định giá theo người dùng

Sử dụng chỉ số phổ biến, vốn hóa trên mỗi người dùng:

Meta (Facebook)

  • 3.1 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng

  • Vốn hóa thị trường 1.5 nghìn tỷ USD

  • Giá trị mỗi người dùng 400-500 USD

Tiền mã hóa (không tính bitcoin)

  • Vốn hóa thị trường 1 nghìn tỷ USD

  • 400 triệu người dùng phổ thông → 2.500 USD/người

  • 100 triệu người dùng hoạt động → 9.000 USD/người

  • 40 triệu người dùng on-chain → 23.000 USD/người

Hiệu ứng mạng lưới của tiền mã hóa làm thế nào trở thành cái bẫy định giá? image 0

Mức định giá đạt tới:

  • Ước tính lạc quan nhất cao hơn 5 lần

  • Theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt cao hơn 20 lần

  • Tính theo hoạt động thực tế on-chain cao hơn 50 lần

Trong khi Meta được coi là cỗ máy kiếm tiền hiệu quả nhất trong lĩnh vực công nghệ tiêu dùng.

Phân tích về giai đoạn phát triển

Lập luận “Facebook thời kỳ đầu cũng như vậy” cần được xem xét kỹ. Dù Facebook thời kỳ đầu cũng thiếu doanh thu, nhưng sản phẩm của họ đã xây dựng được:

  • Thói quen sử dụng hàng ngày

  • Kết nối xã hội

  • Nhận diện bản sắc

  • Cảm giác thuộc về cộng đồng

  • Giá trị tăng lên cùng với sự tăng trưởng người dùng

Ngược lại, sản phẩm cốt lõi của tiền mã hóa vẫn là đầu cơ, dẫn đến:

  • Người dùng đổ vào nhanh chóng

  • Rời bỏ còn nhanh hơn

  • Thiếu sự gắn bó

  • Không hình thành thói quen

  • Không cải thiện theo quy mô

Trừ khi tiền mã hóa trở thành “hạ tầng vô hình”, dịch vụ nền tảng mà người dùng không nhận biết, nếu không hiệu ứng mạng khó có thể tự củng cố.

Đây không phải là vấn đề về mức độ trưởng thành, mà là vấn đề về bản chất sản phẩm.

Lạm dụng Định luật Metcalfe

Định luật mô tả giá trị ≈ n² nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng giả định của nó có sai lệch:

  • Người dùng cần tương tác sâu (thực tế hiếm gặp)

  • Mạng lưới phải có tính gắn bó (thực tế thiếu vắng)

  • Giá trị hội tụ lên trên (thực tế phân tán)

  • Có chi phí chuyển đổi (thực tế cực thấp)

  • Quy mô tạo thành hào lũy (chưa xuất hiện)

Phần lớn tiền mã hóa không đáp ứng các tiền đề này.

Gợi ý từ biến số k then chốt

Trong mô hình V=k·n², giá trị k đại diện cho:

  • Hiệu quả kiếm tiền

  • Mức độ tin tưởng

  • Độ sâu tham gia

  • Khả năng giữ chân

  • Chi phí chuyển đổi

  • Mức độ trưởng thành của hệ sinh thái

k của Facebook và Tencent nằm trong khoảng 10⁻⁹ đến 10⁻⁷, rất nhỏ do quy mô mạng lưới khổng lồ.

Tính toán k của tiền mã hóa (với vốn hóa 1 nghìn tỷ USD):

  • 400 triệu người dùng → k≈10⁻⁶

  • 100 triệu người dùng → k≈10⁻⁵

  • 40 triệu người dùng → k≈10⁻⁴

Điều này có nghĩa là thị trường giả định mỗi người dùng tiền mã hóa có giá trị vượt xa người dùng Facebook, dù tỷ lệ giữ chân, khả năng kiếm tiền và sự gắn bó đều kém hơn. Đây không còn là sự lạc quan thời kỳ đầu, mà là sự vay mượn quá mức từ tương lai.

Thực trạng hiệu ứng mạng thực sự

Tiền mã hóa thực sự có:

  • Hiệu ứng mạng hai chiều (người dùng ↔ nhà phát triển ↔ thanh khoản)

  • Hiệu ứng nền tảng (tiêu chuẩn, công cụ, khả năng kết hợp)

Những hiệu ứng này là có thật nhưng mong manh: dễ bị fork, cộng hưởng chậm, còn xa mới đạt được hiệu ứng bánh đà cấp n² như Facebook, WeChat hay Visa.

Nhìn nhận lý trí về triển vọng tương lai

Viễn cảnh “Internet sẽ được xây dựng trên mạng lưới mã hóa” thực sự hấp dẫn, nhưng cần làm rõ:

  1. Tương lai này có thể xảy ra

  2. Hiện tại vẫn chưa đến, mô hình kinh tế hiện có chưa thể hiện điều đó

Phân bổ giá trị hiện tại thể hiện:

  • Phí chảy về tầng ứng dụng chứ không phải L1

  • Người dùng bị kiểm soát bởi sàn giao dịch và ví

  • MEV chiếm phần giá trị thặng dư

  • Fork làm suy yếu rào cản cạnh tranh

  • L1 khó giữ lại giá trị đã tạo ra

Việc thu giá trị đang chuyển dịch từ tầng cơ sở → tầng ứng dụng → tầng tổng hợp người dùng, điều này có lợi cho người dùng, nhưng không nên trả mức định giá vượt trước cho điều đó.

Đặc điểm của hiệu ứng mạng trưởng thành

Mạng lưới lành mạnh nên có:

  • Thanh khoản ổn định

  • Hệ sinh thái nhà phát triển tập trung

  • Tăng khả năng thu phí ở tầng cơ sở

  • Người dùng tổ chức duy trì lâu dài

  • Tỷ lệ giữ chân tăng qua các chu kỳ

  • Khả năng kết hợp chống lại fork

Hiện tại Ethereum mới chỉ bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu này, Solana đang chuẩn bị bứt phá, còn phần lớn các public chain vẫn còn rất xa.

Kết luận: Định giá dựa trên logic hiệu ứng mạng

Nếu người dùng tiền mã hóa:

  • Ít gắn bó hơn

  • Khó kiếm tiền hơn

  • Tỷ lệ rời bỏ cao hơn

Giá trị trên mỗi người dùng lẽ ra phải thấp hơn người dùng Facebook, chứ không phải cao hơn 5-50 lần. Định giá hiện tại đã vay mượn trước hiệu ứng mạng chưa hình thành, thị trường định giá như thể hiệu ứng mạnh mẽ đã tồn tại, nhưng thực tế chưa xảy ra, ít nhất là ở thời điểm này.

0

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Mọi thông tin trong bài viết đều thể hiện quan điểm của tác giả và không liên quan đến nền tảng. Bài viết này không nhằm mục đích tham khảo để đưa ra quyết định đầu tư.

PoolX: Khóa để nhận token mới.
APR lên đến 12%. Luôn hoạt động, luôn nhận airdrop.
Khóa ngay!

Bạn cũng có thể thích

Những mục tiêu nào đang bị các nhà đầu cơ giá xuống trên Phố Wall nhắm tới? Goldman Sachs tiết lộ các chiến lược bán khống trong làn sóng AI

Dữ liệu cho thấy mức bán khống trên thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng lên mức cao nhất trong năm năm qua, nhưng dòng tiền không mạo hiểm thách thức các ông lớn AI, mà thay vào đó tìm kiếm những “người hưởng lợi giả” – các công ty được hưởng lợi từ khái niệm AI nhưng lại thiếu năng lực cạnh tranh cốt lõi.

深潮2025/11/25 17:27

Aethir xác lập vị thế dẫn đầu DePIN trong lĩnh vực tính toán với sự tăng trưởng cấp doanh nghiệp: Mô hình cơ sở hạ tầng tính toán thế hệ mới được thúc đẩy bởi doanh thu thực tế

Trong bối cảnh nhu cầu về hạ tầng AI toàn cầu liên tục bùng nổ, hệ thống điện toán đám mây tập trung truyền thống đã dần bộc lộ giới hạn về dung lượng và hiệu suất. Khi việc huấn luyện các mô hình lớn, suy luận AI và ứng dụng agent thông minh nhanh chóng thâm nhập thị trường, GPU đang chuyển mình từ “tài nguyên tính toán” thành “tài sản hạ tầng chiến lược cấp quốc gia”. Trong cuộc cách mạng cấu trúc thị trường này, Aethir áp dụng mô hình mạng lưới hạ tầng vật lý phi tập trung (DePIN), xây dựng mạng lưới tính toán GPU cấp doanh nghiệp lớn nhất và thương mại hóa nhất trong ngành, nhanh chóng xác lập vị thế dẫn đầu. Đột phá thương mại hóa quy mô lớn hạ tầng tính toán, tính đến thời điểm hiện tại, Aethir đã triển khai hơn 435,000 container GPU doanh nghiệp trên toàn cầu, bao phủ các kiến trúc phần cứng NVIDIA thế hệ mới như H100, H200, B200 và B300, tổng cộng đã cung cấp hơn 1.4 tỉ giờ dịch vụ tính toán thực tế cho khách hàng doanh nghiệp. Riêng trong quý 3 năm 2025, Aethir đạt doanh thu 39.8 triệu USD, thúc đẩy doanh thu định kỳ hàng năm (ARR) của nền tảng vượt mốc 147 triệu USD. Sự tăng trưởng của Aethir đến từ nhu cầu thực tế cấp doanh nghiệp, bao gồm dịch vụ suy luận AI, huấn luyện mô hình, nền tảng AI Agent quy mô lớn và tải sản xuất của các nhà phát hành game toàn cầu. Cơ cấu doanh thu này đánh dấu lần đầu tiên đường đua DePIN xuất hiện với...

深潮2025/11/25 17:27