Báo cáo hàng tuần của IOSG｜Chu kỳ ứng dụng: Kỷ nguyên vàng của các nhà phát triển châu Á

Chainfeeds Dẫn nhập:

Mặc dù làn sóng đầu tư hạ tầng này đã giúp các công ty như Google và Facebook ra đời sau đó có thể phát triển mạnh mẽ trên nền tảng mạng giá rẻ, phổ biến khắp nơi, nhưng đối với các nhà đầu tư cuồng nhiệt thời điểm đó, nó cũng mang lại những cơn đau: bong bóng định giá hạ tầng nhanh chóng vỡ, giá trị thị trường của các công ty ngôi sao như Cisco giảm hơn 70% chỉ trong vài năm.

Nguồn bài viết:

Tác giả bài viết:

IOSG Ventures

Quan điểm:

IOSG Ventures: Trong quá trình phát triển giai đoạn đầu của ngành công nghiệp crypto, mở rộng và tam giác bất khả thi của blockchain là chủ đề cốt lõi kéo dài nhiều năm. Các blockchain công khai đời đầu như Ethereum có thông lượng cực kỳ hạn chế, không gian khối từng là tài nguyên khan hiếm. Lấy DeFi Summer làm ví dụ, do hoạt động on-chain chồng chất, người dùng khi thực hiện một giao dịch đơn giản trên DEX thường phải trả phí gas từ 20–50 USD, trong trường hợp cực đoan thậm chí lên tới hàng trăm USD. Khi bước vào chu kỳ NFT, nhu cầu mở rộng càng đạt đỉnh. Tính kết hợp của Ethereum dù mang lại sự thịnh vượng cho hệ sinh thái, nhưng cũng làm tăng đáng kể độ phức tạp của mỗi lần gọi và tiêu thụ gas, khiến không gian khối hạn chế chủ yếu bị chiếm bởi các giao dịch giá trị cao. Khi đó, thị trường phổ biến coi phí giao dịch L1 và cơ chế đốt là điểm neo định giá, hình thành nên câu chuyện chủ đạo "giao thức béo, ứng dụng gầy" — phần lớn giá trị sẽ được hạ tầng cơ sở thu giữ, thúc đẩy làn sóng công nghệ mở rộng thậm chí tạo ra bong bóng. Với sự phát triển của kiến trúc mô-đun và việc EIP-4844 chính thức triển khai, Ethereum đã chuyển khả năng cung cấp dữ liệu L2 từ calldata đắt đỏ sang blob chi phí thấp hơn, khiến chi phí đơn vị của L2 phổ biến giảm xuống chỉ còn vài cent. Sự bùng nổ của Rollup-as-a-Service, chuỗi ứng dụng tùy chỉnh và Alt-L1 hỗ trợ các máy ảo khác nhau đã biến không gian khối từ tài sản khan hiếm dần trở thành hàng hóa internet có tính thay thế cao. Chi phí không gian khối giảm dài hạn giúp nhiều ứng dụng có thể đưa logic cốt lõi trực tiếp on-chain mà không cần kiến trúc off-chain phức tạp. Sự thay đổi cấu trúc này thúc đẩy việc thu giữ giá trị chuyển từ tập trung vào hạ tầng cơ sở sang các lớp ứng dụng và phân phối có thể trực tiếp tiếp nhận lưu lượng người dùng, nâng cao chuyển đổi và hình thành vòng lặp dòng tiền ổn định. Về mặt doanh thu, cách thu giữ giá trị của ứng dụng rõ ràng vượt trội so với giao thức: so với lợi nhuận staking, quyền quản trị hoặc chia sẻ phí mơ hồ, ứng dụng có thể tạo ra doanh thu on-chain trực tiếp thông qua phí giao dịch, phí dịch vụ, phí đăng ký, và tiếp tục dùng để mua lại, đốt hoặc tái đầu tư, tạo thành mô hình tăng trưởng khép kín. Theo thống kê từ Dune, kể từ năm 2020, tỷ trọng doanh thu của ứng dụng liên tục tăng, đến năm 2025 đã đạt khoảng 80%. Trong bảng xếp hạng doanh thu giao thức 30 ngày của TokenTerminal, chỉ khoảng 20% trong top 20 dự án là L1 hoặc L2, còn lại chủ yếu là các sản phẩm ứng dụng như stablecoin, DeFi protocol, ví và công cụ giao dịch. Đồng thời, hành động mua lại khiến giá token ứng dụng ngày càng liên quan chặt chẽ đến dữ liệu doanh thu, ví dụ như Hyperliquid với khoảng 4 triệu USD mua lại mỗi ngày, đã cung cấp sự hỗ trợ rõ ràng cho giá token, trở thành yếu tố quan trọng thúc đẩy giá phục hồi. Khi chu kỳ ứng dụng trỗi dậy, cộng đồng nhà phát triển châu Á cũng đón nhận cơ hội cấu trúc. Báo cáo mới nhất của Electric Capital cho thấy tỷ lệ nhà phát triển blockchain tại châu Á lần đầu tiên tăng lên 32%, vượt Bắc Mỹ trở thành nơi tập trung nhà phát triển lớn nhất thế giới. Trong mười năm qua, các sản phẩm như TikTok, Temu, DeepSeek đã chứng minh đội ngũ người Hoa có lợi thế tổng hợp về kỹ thuật, sản phẩm, tăng trưởng và vận hành. Trong đầu tư thị trường sơ cấp, các ứng dụng giao dịch, phát hành tài sản và tài chính hóa vẫn là hướng có PMF rõ ràng nhất và có thể vượt qua cả chu kỳ tăng giảm, điển hình như Hyperliquid (giao dịch perpetual), Pump.fun (Launchpad), Ethena (phổ cập sản phẩm chênh lệch lãi suất). Đối với các phân khúc có độ bất định cao, có thể chọn đầu tư vào Beta của ngành, ví dụ như thị trường dự đoán. Dù trên thị trường có tới 97 dự án thị trường dự đoán công khai, nhưng Polymarket, Kalshi đã vững vàng dẫn đầu, xác suất các dự án nhỏ vượt lên là rất thấp; so với việc đặt cược vào ngựa ô, lựa chọn chắc chắn hơn là các công cụ xung quanh thị trường dự đoán như aggregator, công cụ phân tích chip, v.v., những công cụ này có thể trực tiếp hưởng lợi từ sự tăng trưởng của ngành. Mắt xích quan trọng tiếp theo của chu kỳ ứng dụng là đưa sản phẩm thực sự đến với đại chúng. Ngoài các cổng điển hình như Social Login, trải nghiệm giao dịch tổng hợp ở phía trước và trên di động sẽ trở thành then chốt. Dù là giao dịch, thị trường dự đoán hay ứng dụng tài chính, di động luôn là kịch bản tiếp cận tự nhiên nhất cho người dùng, cũng là nơi diễn ra khoản nạp đầu tiên và thao tác tần suất cao. Tầm quan trọng của front-end tổng hợp nằm ở khả năng phân phối lưu lượng, hiệu quả chuyển đổi ở đầu lưu lượng quyết định trực tiếp cấu trúc dòng tiền của dự án. Ví ở giai đoạn này có vị trí tương tự như trình duyệt Web2: vừa có thể thu hút dòng lệnh và phân phối cho block builder và searcher để kiếm tiền, vừa là cổng đầu tiên người dùng sử dụng cross-chain bridge, DEX, Staking, nắm giữ mối quan hệ người dùng quan trọng nhất và khả năng điều phối lưu lượng.