Giá bitcoin đang dao động ở rìa đường chi phí 90,000 USD, chi phí điện năng cao đang đẩy một loạt thợ đào đến bờ vực thanh lý, trong khi ông lớn phố Wall JPMorgan lại đưa ra mục tiêu giá dài hạn là 170,000 USD giữa cơn hỗn loạn này.
Gần đây, JPMorgan đã điều chỉnh dự báo chi phí sản xuất bitcoin từ 94,000 USD xuống còn 90,000 USD, trong khi giá hiện tại liên tục dao động dưới ngưỡng chi phí quan trọng này.
Những thợ đào có chi phí cao đang buộc phải bán bitcoin để duy trì hoạt động. Tuy nhiên, trong một báo cáo khác, JPMorgan lại cho rằng, sau khi điều chỉnh theo biến động, bitcoin đang bị định giá thấp nghiêm trọng so với vàng, giá trị hợp lý dài hạn của nó nên tiệm cận 170,000 USD.
I. Khó khăn của thợ đào
Mạng lưới bitcoin đang trải qua một cuộc kiểm tra áp lực từ trong ra ngoài. Nguyên nhân gốc rễ trực tiếp chỉ về nền tảng đảm bảo an ninh cho hệ thống phi tập trung này — các thợ đào.
● JPMorgan trong báo cáo ngày 5/12 đã chỉ rõ, gần đây giá bitcoin liên tục chịu áp lực, chủ yếu do sự sụt giảm của tổng hashrate và độ khó khai thác trên toàn mạng. Đằng sau đó là sự đan xen của hai lực lượng.
● Một mặt, Trung Quốc gần đây tái khẳng định lệnh cấm khai thác bitcoin, ảnh hưởng đến một phần hashrate. Nhưng lực lượng phổ biến và mang tính thị trường hơn là giá bitcoin ảm đạm cùng chi phí năng lượng cao đang bóp nghẹt biên lợi nhuận của thợ đào, buộc các thợ đào chi phí cao ngoài Trung Quốc phải rời khỏi thị trường.
● Báo cáo đã hạ dự báo chi phí sản xuất bitcoin xuống còn 90,000 USD, đồng thời chỉ ra một thực tế khắc nghiệt: giá bitcoin hiện tại vẫn dao động dưới chi phí sản xuất của nó. Đối với các nhà sản xuất biên, mỗi khi giá điện tăng thêm 0.01 USD/kWh, chi phí sản xuất sẽ tăng vọt thêm 18,000 USD.
II. Cuộc chiến sinh tồn dưới đường chi phí
● Logic tài chính của thợ đào đơn giản nhưng khắc nghiệt: doanh thu là giá bitcoin biến động mạnh, còn chi phí là khoản chi điện năng khá cứng nhắc. Khi thị trường đi xuống, họ là nhóm đầu tiên chịu áp lực trên bảng cân đối kế toán.
● Trong hai tháng qua, doanh thu trung bình 7 ngày của thợ đào bitcoin đã giảm từ 60 triệu USD xuống còn khoảng 40 triệu USD, giảm 35%. Dù những thợ đào sở hữu máy móc hiện đại, hiệu suất cao và điện giá rẻ vẫn duy trì được dòng tiền dương, nhưng nhiều thợ đào dùng thiết bị cũ hoặc trả tiền điện cao đã tiến sát, thậm chí vượt qua điểm hòa vốn.
● “Khi giá bitcoin dưới mức 90,000 USD, thợ đào rơi vào tình cảnh khó khăn.” Phân tích ngành chỉ ra, một khi tính cả chi phí khấu hao thiết bị và các chi phí phi tiền mặt khác, tổng chi phí khai thác một bitcoin rất dễ vượt quá 100,000 USD.
● Điều này khiến ở mức giá hơn 80,000 USD hiện tại, nhiều thợ đào trên phương diện kế toán thực tế đã ở trạng thái thua lỗ, họ đang dựa vào tích trữ bitcoin hoặc tìm kiếm nguồn tài trợ bên ngoài để duy trì hoạt động.
III. Mạch sống năng lượng
● Thợ đào ngày nay không chỉ đối mặt với chu kỳ giá coin, mà còn đang chứng kiến một “cuộc rút vốn năng lượng” đến từ thế giới vĩ mô hơn. Sự bùng nổ của ngành trí tuệ nhân tạo (AI) đã đưa nó vào cuộc cạnh tranh điện năng với khai thác tiền mã hóa trong cùng một hồ năng lượng.
● Trung tâm dữ liệu AI và mỏ đào bitcoin về bản chất rất giống nhau: đều cần các đơn vị tính toán dày đặc, diện tích đất lớn, nguồn điện ổn định mật độ cao và hệ thống làm mát khổng lồ. Các ông lớn công nghệ nắm trong tay nguồn vốn khổng lồ, sẵn sàng trả giá cao gấp nhiều lần thợ đào để giành hợp đồng điện và hạ tầng then chốt.
● Phân tích của Morgan Stanley cho thấy, nếu các công ty khai thác chuyển đổi mỏ đào thành trung tâm dữ liệu và cho thuê, giá trị vốn chủ sở hữu tạo ra sẽ cao hơn nhiều so với mức giao dịch hiện tại của cổ phiếu ngành khai thác bitcoin. Cán cân chính sách cũng đã nghiêng, Mỹ ưu tiên hỗ trợ chiến lược cho AI rõ ràng hơn so với khai thác tiền mã hóa.
● Các công ty khai thác bị kẹp giữa “bánh mì sandwich”: phía trên là sức mạnh vốn AI áp đảo, phía dưới là thu nhập giảm phát do chu kỳ halving của bitcoin và độ khó khai thác liên tục tăng. Điều này buộc toàn ngành phải suy nghĩ lại về con đường sinh tồn.
IV. Bản đồ định giá dài hạn
● Trái ngược hoàn toàn với tình cảnh trước mắt của ngành khai thác là bức tranh dài hạn hoành tráng mà JPMorgan vẽ ra cho bitcoin. Trong một báo cáo quan trọng ngày 7/11, các nhà phân tích của ngân hàng này đã đưa ra mục tiêu giá 170,000 USD trong 6-12 tháng tới.
Cốt lõi của định giá này là đặt bitcoin vào khung “vàng kỹ thuật số”, tiến hành định giá hợp lý sau khi điều chỉnh biến động.
● Mô hình mà các nhà phân tích sử dụng là so sánh vốn hóa thị trường bitcoin với tổng đầu tư của khu vực tư nhân toàn cầu vào vàng (khoảng 6.2 nghìn tỷ USD). Hiện vốn hóa bitcoin khoảng 2.1 nghìn tỷ USD, cần tăng khoảng 67% để bắt kịp.
● Yếu tố điều chỉnh then chốt là rủi ro. Báo cáo chỉ ra, hiện tỷ lệ biến động giữa bitcoin và vàng khoảng 1.8, nghĩa là rủi ro nắm giữ bitcoin cao gấp 1.8 lần vàng. Sau khi điều chỉnh rủi ro, giá lý thuyết của bitcoin nên tiệm cận 170,000 USD.
● Mục tiêu giá này tăng đáng kể so với dự báo 126,000 USD hồi tháng 8 và 165,000 USD hồi tháng 10 của ngân hàng, phản ánh niềm tin ngày càng mạnh mẽ vào triển vọng trung hạn của bitcoin.
V. Cuộc đấu giữa trật tự cũ và mới & sự thay đổi cấu trúc thị trường
● Bên dưới bề mặt thị trường, một sự thay đổi cấu trúc sâu sắc hơn đang diễn ra. JPMorgan trong báo cáo đã chỉ ra một bước ngoặt quan trọng: yếu tố quan trọng nhất với xu hướng ngắn hạn của bitcoin hiện nay không còn là hoạt động của thợ đào, mà là sức bền của một trong những holder lớn nhất — MicroStrategy (MSTR).
Công ty này đã trở thành cầu nối then chốt giữa vốn truyền thống và thế giới bitcoin. Thông qua phát hành trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi, họ đã “chuyển đổi” dòng tiền pháp định thành tiếp xúc với bitcoin.
● Một số quan điểm thị trường cho rằng, điều này khiến MSTR trở thành tâm điểm của cuộc đấu giữa hai hệ thống tiền tệ — trật tự cũ lấy Cục Dự trữ Liên bang và ngân hàng truyền thống làm trung tâm, và trật tự mới nổi lấy Bộ Tài chính Mỹ, stablecoin và bitcoin làm trụ cột. Việc kìm hãm MSTR ở một mức độ nào đó được xem là cách hệ thống tài chính cũ bảo vệ vị thế của mình.
● Đồng thời, thành phần người tham gia thị trường cũng đang thay đổi mạnh mẽ. Báo cáo của Citi chỉ ra, số lượng địa chỉ “cá voi” nắm giữ trên 1,000 bitcoin đang giảm, trong khi số địa chỉ nhỏ lẻ nắm giữ dưới 1 bitcoin lại tăng vọt. Xu hướng chuyển dịch token từ cá mập sang nhỏ lẻ này thường được xem là dấu hiệu của một giai đoạn nhất định trong chu kỳ thị trường.
Khi các thợ đào chi phí cao vật lộn dưới đường chi phí 90,000 USD, các mô hình của phố Wall lại chỉ về chân trời xa xôi 170,000 USD. Điện năng của mỏ đào đang bị trung tâm dữ liệu AI tranh giành với giá cao, còn câu chuyện định giá bitcoin lại được so sánh với vàng ngàn năm.
Một bên là sự sụt giảm tạm thời của hashrate và độ khó, bên kia là đại dương sao trong mô hình biến động; một bên là thực tế tắt máy của thợ đào, bên kia là giấc mơ vàng kỹ thuật số rực rỡ. Thử thách băng lửa này cuối cùng sẽ quyết định liệu bitcoin sẽ dừng lại ở tài sản rủi ro, hay thực sự lột xác thành một mô hình lưu trữ giá trị hoàn toàn mới.
