Ethereum tròn 10 tuổi: Những con số phía sau một thập kỷ cách mạng số

Ngày 30/7/2025 đánh dấu tròn mười năm kể từ khi khối genesis của Ethereum ra đời. Đây là những thành tựu mà một thập kỷ đổi mới không ngừng đã xây dựng nên.

Vào lúc 22:26 ngày 30/07/2015 (Giờ VN), khối #1 trên mạng lưới Ethereum được khai thác thành công. Giá ETH khi đó? Chỉ khoảng $0.40 cho một ETH. Tổng vốn hóa thị trường? Dưới 50 triệu USD. Hệ sinh thái? Chỉ là một nhóm nhỏ nhà phát triển và một tầm nhìn đầy tham vọng.

Ngày nay, ETH đang được giao dịch trên $3,700, khối lượng giao dịch trung bình mỗi ngày đạt 17.2 tỷ USD (Q1/2025) và hơn 1.3 triệu nhà phát triển đang xây dựng trên nền tảng này. Đây là câu chuyện về cách một “máy tính” thử nghiệm đã trở thành nền tảng của tài chính phi tập trung hiện đại.

Hành trình giá trị: Từ thử nghiệm đến tài sản thực sự

Giai đoạn khám phá (2015-2017): Tìm kiếm sự phù hợp giữa sản phẩm và thị trường.

Ethereum ra mắt ở mức giá $0.40, dành năm đầu tiên để xây dựng lòng tin từ những người chấp nhận sớm. Bước ngoặt đến vào năm 2017 với làn sóng ICO, khi hàng trăm dự án cần ETH để gọi vốn. Nhu cầu sử dụng đẩy giá ETH từ khoảng $10 vào đầu năm 2017 lên đến đỉnh $881 vào tháng 12.

Cột mốc: Năm 2016 đánh dấu lần đầu tiên ETH đạt vốn hóa thị trường 1 tỷ USD, khẳng định vị thế là loại tiền điện tử lớn thứ hai sau Bitcoin và chứng minh giá trị thực tiễn của hợp đồng thông minh.

Giai đoạn xây dựng (2018-2020): Ưu tiên hạ tầng thay vì đầu cơ

Sau khi bong bóng ICO vỡ, ETH lao dốc về $83 vào tháng 12/2018. Tuy nhiên, đây lại là thời điểm các nhà phát triển nghiêm túc gia nhập. MakerDAO, Uniswap và Compound ra đời, đặt nền móng cho tài chính phi tập trung (DeFi).

Chất xúc tác phục hồi: “Mùa hè DeFi” 2020 với khai thác lợi suất và khai thác thanh khoản khiến ETH bật tăng từ dưới $200 lên hơn $700, tổng giá trị khóa (TVL) tăng từ gần như bằng 0 lên hàng tỷ USD.

Giai đoạn mức độ chấp nhận đạt đỉnh (2021-2022): Được công nhận rộng rãi

ETH đạt mức cao nhất mọi thời đại $4,891 vào ngày 16/11/2021, nhờ cơn sốt NFT, dòng tiền tổ chức và các giao thức DeFi quản lý hơn 100 tỷ USD. Tuy nhiên, thành tựu quan trọng nhất không phải là các cột mốc giá mà là The Merge (09/2022) - chuyển đổi từ khai thác sang staking, giảm tiêu thụ năng lượng trong khi vẫn xử lý hàng tỷ USD giá trị.

Kỷ nguyên Cơ sở hạ tầng (2023-2025): Nền tảng tổ chức

Chu kỳ hiện tại về cơ bản khác với các chu kỳ trước. Thay vì nhà đầu tư nhỏ lẻ, tăng trưởng được dẫn dắt bởi tổ chức. spot ETF được phê duyệt mang lại hơn 6.2 tỷ USD dòng tiền đổ vào trong năm 2025, trong khi các tập đoàn hiện nắm giữ hàng tỷ USD trong kho bạc ETH để sử dụng cho hoạt động.

Thực tế hiện tại: Đợt tăng 48% của ETH trong tháng 07/2025 phản ánh niềm tin của các tổ chức vào các nâng cấp kỹ thuật sắp tới và giá trị ứng dụng thực tế, chứ không phải là sự hưng phấn đầu cơ.

Nguồn: CoinMarketCap

Chuyển đổi kỹ thuật: Xây dựng tương lai qua từng lần nâng cấp

Giai đoạn Nền tảng (2015-2019): Ổn định và An toàn

Frontier (Tháng 07/2015): Ra mắt genesis với chức năng hợp đồng thông minh cơ bản

Homestead (Tháng 03/2016): Ổn định mạng lưới, tạo nền tảng cho phát triển chuyên nghiệp

Byzantium (Tháng 10/2017): Thêm tính năng bảo mật và điều chỉnh kinh tế

Constantinople (Tháng 02/2019): Tối ưu hóa phí gas và cải thiện hiệu suất

Các nâng cấp đầu tiên tập trung vào việc giúp Ethereum đủ ổn định để các doanh nghiệp phát triển trên đó. Mạng lưới đã chuyển từ thử nghiệm thành nền tảng cho nhà phát triển.

Cách mạng kinh tế (2020-2021): Thay đổi mô hình vận hành

Berlin (Tháng 04/2021): Điều chỉnh giá gas và cải thiện giao dịch

London (Tháng 08/2021): EIP-1559 giới thiệu cơ chế đốt phí, thay đổi cơ bản động lực nguồn cung của Ethereum

EIP-1559 đã thay đổi động lực kinh tế của Ethereum mãi mãi. Hơn 4 triệu ETH đã bị đốt kể từ khi triển khai, khiến ETH có khả năng giảm phát khi mạng lưới hoạt động cao. Người dùng được hưởng mức phí có thể dự đoán được, còn chủ sở hữu ETH hưởng lợi từ việc giảm mức tăng trưởng nguồn cung.

Chuyển đổi lớn (2022-2024): Thành tựu bền vững

The Merge (Tháng 09/2022): Chuyển đổi từ Proof-of-Work sang Proof-of-Stake, giảm tiêu thụ năng lượng 99.95%

Shanghai/Capella (Tháng 04/2023): Cho phép rút ETH đã stake, hoàn tất chu trình staking

Dencun (Tháng 03/2024): Proto-danksharding giảm mạnh chi phí Layer 2

The Merge được xem là lần nâng cấp giao thức lớn thành công nhất lịch sử blockchain. Ethereum chuyển đổi cơ chế đồng thuận trong khi vẫn xử lý hàng tỷ USD giao dịch mỗi ngày mà không gặp gián đoạn - một thành tựu kỹ thuật mà nhiều người từng nghĩ là không thể.

Kỷ nguyên mở rộng (2025-2026): Hạ tầng toàn cầu

Pectra (dự kiến tháng 05/2025): Trừu tượng hoá tài khoản giúp ví tiền điện tử dễ sử dụng như ứng dụng

Fusaka/Fulu (Late 2025): Verkle trees cho phép các client không trạng thái hoạt động

Nâng cấp trong tương lai: Sharding đầy đủ với mục tiêu 100,000+ TPS vào năm 2026

Mỗi nâng cấp đều hướng đến mục tiêu Ethereum xử lý khối lượng giao dịch quy mô Internet trong khi vẫn giữ vững tính phi tập trung và bảo mật.

Cuộc cách mạng mở rộng: Đưa Ethereum đến gần hơn với người dùng

Giải pháp mở rộng của Ethereum không phải là thay đổi lớp nền tảng mà là xây dựng hạ tầng phức tạp hơn ở phía trên. Mạng Layer 2 đã biến trải nghiệm người dùng từ đắt đỏ và chậm chạp trở nên rẻ và tức thì.

Chuyển đổi hiệu suất

Trước (2021): Phí giao dịch trên $50 khi mạng tắc nghẽn

Nay (2025): $0.03 USD mainnet, dưới $0.01 trên Layer 2

Việc giảm phí 5,000 lần trong khi vẫn giữ bảo mật đã mở ra các ứng dụng mới hoàn toàn: kinh tế game, mạng xã hội, thanh toán vi mô mà trước kia không thể thực hiện.

Các hệ sinh thái Layer 2 dẫn đầu

● Arbitrum: Hơn 4,000 TPS, xử lý hơn 30% hoạt động Layer 2

● Optimism: Đảm nhận 60% giao dịch Layer 2 với tầm nhìn Superchain

● Polygon: Hỗ trợ hơn 28,000 nhà sáng tạo hợp đồng trong hệ sinh thái

Những mạng này giữ nguyên bảo mật của Ethereum và đồng thời mang lại tốc độ cũng như chi phí hợp lý, đáp ứng nhu cầu rộng rãi.

Tăng trưởng mạng lưới: Quy mô thành công

Sự bùng nổ của hệ sinh thái nhà phát triển

2015: Chỉ có vài chục nhà phát triển thử nghiệm

2025: 1.3 triệu nhà phát triển hoạt động (lớn nhất trong lĩnh vực tiền điện tử)

Các chỉ số hiện tại:

● Ứng dụng đang hoạt động: Hơn 4,000+ dApp trên mọi lĩnh vực

● Hoạt động trên GitHub: Hơn 87,327 cam kết từ hơn 1,300 người đóng góp thường xuyên

● Thị phần: Chiếm 65% hoạt động trên các nền tảng hợp đồng thông minh

Tăng trưởng khối lượng giao dịch

2015: Hàng nghìn giao dịch mỗi ngày

2025: 1.64 triệu giao dịch/ngày (tăng 46% so với cùng kỳ năm trước)

Sự tăng trưởng này diễn ra khi chi phí giao dịch giảm mạnh, chứng minh Ethereum đã giải quyết được thách thức mở rộng nhờ đổi mới Layer 2.

Sự trưởng thành của DeFi: Từ thử nghiệm thành cơ sở hạ tầng

Hệ sinh thái tài chính phi tập trung đã phát triển từ một thử nghiệm trở thành hạ tầng tài chính then chốt phục vụ các tổ chức và cá nhân trên toàn cầu.

Giao thức tăng trưởng hàng đầu

● Lido: 33 tỷ USD staking thanh khoản, dân chủ hóa quyền truy cập staking ETH

● Aave: 11 tỷ USD cho hoạt động cho vay và vay không cần cấp quyền

● Uniswap: 4.8 tỷ USD cho hoạt động giao dịch phi tập trung

Tác động thị trường

Tổng giá trị khoá DeFi: Hơn 86 tỷ USD, chiếm 60% giá trị tài chính phi tập trung toàn cầu

Các giao thức này hiện đã sánh ngang với các tổ chức tài chính truyền thống về tài sản quản lý, với khả năng phục vụ 24/7 toàn cầu mà không bị giới hạn địa lý.

Sự chấp nhận của các tổ chức: Phố Wall chấp nhận Ethereum

Cách mạng việc quản lý kho bạc doanh nghiệp

BitMine Immersion Technologies: Nắm giữ hơn 1 tỷ USD ETH

SharpLink Gaming: Đã stake 840 triệu USD để kiếm lợi suất

Nhiều công ty đại chúng: Sử dụng ETH cho hoạt động vận hành, không chỉ để đầu cơ

Tích hợp dịch vụ tài chính

● Thành công của ETF: Dòng vốn từ các tổ chức đạt hơn 6,2 tỷ USD chỉ riêng trong năm 2025

● Áp dụng cho doanh nghiệp: Microsoft, JP Morgan, EY xây dựng hệ thống sản xuất

● Cơ sở hạ tầng thanh toán: Thanh toán xuyên biên giới và mạng lưới stablecoin

Tăng trưởng tài sản thế giới thực

Giá trị token hóa hiện tại: Hơn 6.5 tỷ USD tài sản truyền thống trên Ethereum

Ứng dụng: Trái phiếu chính phủ, bất động sản, hàng hóa, cổ phiếu doanh nghiệp

Điều này cho thấy sự khởi đầu của quá trình tài chính truyền thống chuyển dịch lên hạ tầng blockchain để tăng hiệu quả và khả năng tiếp cận toàn cầu.

Nguồn: ainvest.com

Đổi mới hệ sinh thái: Vượt ra ngoài dịch vụ tài chính

Sự phát triển của thị trường NFT

Trước (2017): CryptoPunks là thử nghiệm sưu tầm kỹ thuật số

Hiện nay (2025): Thị trường trị giá 6.4 tỷ USD tập trung vào tiện ích, game, danh tính kỹ thuật số

NFT đã chuyển từ đầu cơ sang ứng dụng thực tiễn: tài sản game mà người chơi thực sự sở hữu, hệ thống danh tính số do người dùng tự kiểm soát, công cụ gắn kết thương hiệu giúp xây dựng mối quan hệ trực tiếp giữa nhà sáng tạo và người hâm mộ.

Game và nền kinh tế ảo

● Quyền sở hữu tài sản: Người chơi sở hữu vật phẩm trong game trên nhiều nền tảng khác nhau.

● Nền kinh tế của người sáng tạo: Mô hình kiếm tiền mới cho nhà sáng tạo nội dung số

● Khả năng tương thích đa nền tảng: Các vật phẩm có thể sử dụng ở nhiều game và ứng dụng

Bối cảnh cạnh tranh: Dẫn đầu nhờ đổi mới

Dù cạnh tranh với tốc độ của Solana, cách tiếp cận học thuật của Cardano và sự phổ cập của Binance Smart Chain, thì Ethereum vẫn giữ vị trí dẫn đầu nhờ đổi mới liên tục và hiệu ứng mạng lưới.

Lợi thế bền vững

● Bảo mật hàng đầu: Mạng lưới xác thực lớn nhất với thành tích lâu đời nhất

● Ưu tiên nhà phát triển: Hệ sinh thái năng động nhất và hiệu ứng mạng lưới mạnh nhất

● Niềm tin của tổ chức: Vị thế pháp lý rõ ràng và doanh nghiệp tin tưởng, chấp nhận

● Đổi mới kỹ thuật: Thường xuyên nâng cấp để duy trì lợi thế công nghệ

Thay vì cạnh tranh dựa trên tốc độ hay phí, Ethereum tối ưu sự kết hợp giữa an toàn, phi tập trung và đổi mới mà các tổ chức và nhà phát triển nghiêm túc cần.

Nhìn về phía trước: Tầm nhìn thập kỷ tiếp theo

Lộ trình kỹ thuật (2025-2030)

● Triển khai sharding: Hơn 100,000 TPS, hỗ trợ các ứng dụng quy mô toàn cầu

● Tích hợp zero-knowledge: Đột phá về quyền riêng tư và khả năng mở rộng quy mô cho việc chấp nhận rộng rãi

● Khả năng chống lượng tử: Mật mã hậu lượng tử bảo vệ an toàn lâu dài

● Cơ sở hạ tầng đa chuỗi: Trải nghiệm xuyên chuỗi mượt mà giữa các blockchain

Động lực phát triển thị trường

Phân bổ tổ chức: Nhiều doanh nghiệp và quỹ đầu tư bổ sung ETH vào quản lý kho bạc

Sự hội tụ DeFi-TradFi: Tài chính truyền thống tích hợp cơ sở hạ tầng blockchain

Hệ thống thanh toán toàn cầu: Thương mại và thanh toán xuyên biên giới

Tăng tốc đổi mới: Các ứng dụng và trường hợp sử dụng mới thúc đẩy sự chấp nhận

Mục tiêu giá cho năm 2030 dao động từ $6,000-$17,000, dù trọng tâm đã chuyển từ đầu cơ sang các chỉ số về tiện ích và mức độ sử dụng thực tế.

Nhìn lại chặng đường 10 năm: Ethereum đã xây dựng được gì

Tầm nhìn ban đầu của Vitalik Buterin định nghĩa Ethereum là “nền tảng phi tập trung vận hành hợp đồng thông minh.” Theo nghĩa đó, sứ mệnh đã thành công vượt mọi kỳ vọng. Nhưng nhìn lại sự chuyển mình từ 2015 đến 2025 còn cho thấy điều quan trọng hơn: Ethereum đã trở thành nền tảng cho một hệ thống kinh tế hoàn toàn mới.

Nguồn: Crypto-economy

Các số liệu đo lường sự chuyển đổi:

● Từ: $0.4 cho một ETH lên đến: hơn $3,700 cho một ETH (tăng 9,250 lần)

● Từ: 50 triệu USD vốn hóa thị trường lên đến: hơn 450 tỷ USD vốn hóa thị trường

● Từ: Vài nhà phát triển lên đến: hơn 1.3 triệu nhà phát triển hoạt động

● Từ: Ý tưởng thử nghiệm thành: 1,400 tỷ USD khối lượng giao dịch mỗi năm

Nhưng có lẽ thành tựu quan trọng nhất chính là khả năng phục hồi. Ethereum đã vượt qua nhiều giai đoạn thị trường giá giảm, thách thức kỹ thuật, bất ổn pháp lý và cả những mối đe dọa sống còn như vụ hack DAO. Mỗi thử thách đều làm nền tảng vững chắc hơn và cộng đồng lớn mạnh hơn.

Thành tựu cộng đồng

Vượt qua các chỉ số kỹ thuật, thành công lớn nhất của Ethereum là xây dựng được một cộng đồng toàn cầu cùng chung giá trị: phi tập trung, đổi mới không cần cấp quyền và quyền tự chủ tài chính. Cộng đồng này đã đưa ra những quyết định khó khăn trong giai đoạn khủng hoảng, tài trợ cho các dự án phục vụ lợi ích chung và luôn duy trì sự tập trung vào việc tạo ra giá trị lâu dài thay vì những lợi ích ngắn hạn.

Cộng đồng nhà phát triển khởi nguồn chỉ với vài chục người thử nghiệm, nay đã có cả các tập đoàn lớn, tổ chức học thuật và hàng triệu cá nhân đóng góp. Hiệu ứng mạng này tạo ra vòng lặp tự củng cố về đổi mới và mức độ chấp nhận.

Những thách thức và cơ hội phía trước

Thập kỷ tiếp theo sẽ thử thách khả năng mở rộng của Ethereum đồng thời vẫn giữ vững các nguyên tắc cốt lõi:

● Triển khai kỹ thuật: Hoàn thành các mục tiêu lớn của lộ trình dưới sự giám sát toàn cầu

● Điều hướng theo quy định: Đạt được sự tuân thủ mà không ảnh hưởng đến tính phi tập trung

● Áp dụng toàn cầu: Phục vụ hàng tỷ người dùng trên nhiều hệ thống kinh tế và chính trị khác nhau

● Tăng trưởng bền vững: Cân bằng tốc độ đổi mới với bảo mật và ổn định

Chương tiếp theo bắt đầu

Khi Ethereum kỷ niệm 10 năm, nền tảng này đang đứng trước một bước ngoặt lớn. Giai đoạn thử nghiệm đã khép lại với The Merge. Giai đoạn xây dựng cơ sở hạ tầng đã bắt đầu.

Thập kỷ tiếp theo sẽ quyết định liệu Ethereum có trở thành lớp thanh toán cho thương mại số toàn cầu hay chỉ là một lựa chọn giữa nhiều nền tảng. Xu hướng hiện tại cho thấy khả năng đầu tiên: tổ chức lớn tham gia mạnh mẽ, năng lực kỹ thuật mở rộng, và các trường hợp sử dụng thực tế ngày càng nhiều.

Với nhà phát triển, nhà đầu tư và người dùng, sinh nhật 10 năm của Ethereum không phải là kết thúc, mà là khởi đầu. Nền móng đã dựng xong. Giờ là lúc xây tiếp tất cả những gì còn lại.

Cuộc cách mạng bắt đầu từ whitepaper của một thiếu niên vẫn đang tiếp diễn - được dẫn dắt bởi cộng đồng toàn cầu đang xây dựng tương lai cho sự phối hợp và tương tác kinh tế của nhân loại.

Giao dịch ETH trên Bitget!

Tìm hiểu thêm về ETH

Dù bạn mới tìm hiểu về Ethereum hay muốn nâng cao kiến thức, hãy khám phá các hướng dẫn toàn diện sau:

● Ethereum là gì? Hướng dẫn tiền điện tử toàn diện - Tổng quan đầy đủ về nền tảng và quá trình phát triển của Ethereum

● Dự báo giá Ethereum 2030 - Phân tích chuyên sâu về tiềm năng dài hạn của ETH

● Cách hoạt động của phí gas trên Ethereum - Hướng dẫn thực tiễn giúp bạn hiểu và tối ưu hoá chi phí giao dịch

● Giải thích về Ethereum ETF - Mọi thứ về các sản phẩm đầu tư ETH cho tổ chức

Bạn đã sẵn sàng tìm hiểu sâu hơn chưa? Truy cập thư viện giáo dục toàn diện về Ethereum với hướng dẫn, phân tích thị trường và nhận định từ chuyên gia để đồng hành cùng thập kỷ đổi mới blockchain tiếp theo.

Đầu tư luôn đi kèm rủi ro và hiệu suất trong quá khứ không đảm bảo kết quả tương lai. Vì vậy hãy tự nghiên cứu và cân nhắc khả năng chịu rủi ro trước khi đưa ra quyết định đầu tư.