Thượng nghị sĩ thúc đẩy ngân sách blockchain vì niềm tin hay minh bạch?

Thượng nghị sĩ Bam Aquino của Philippines đã đề xuất một sáng kiến táo bạo nhằm đưa ngân sách quốc gia lên một nền tảng blockchain, với mục đích tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trước công chúng. Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Công nghệ Manila, Aquino nhấn mạnh rằng công nghệ blockchain sẽ cho phép người dân theo dõi từng peso chi tiêu công trong thời gian thực. “Không ai đủ điên để đưa các giao dịch của mình lên blockchain, nơi mọi bước đi đều được ghi lại và minh bạch với từng công dân. Nhưng chúng tôi muốn bắt đầu,” ông phát biểu. Nếu được triển khai, Philippines sẽ trở thành quốc gia đầu tiên áp dụng hệ thống như vậy, theo Aquino, mặc dù ông thừa nhận chưa rõ mức độ ủng hộ chính trị mà sáng kiến này có thể nhận được [3].

Đề xuất của thượng nghị sĩ dựa trên nền tảng blockchain hiện có của Bộ Ngân sách và Quản lý (DBM), vốn đã bắt đầu ghi nhận một số tài liệu tài chính được chọn lọc. Hệ thống này được công nhận là nền tảng ngân sách on-chain đầu tiên hoạt động trực tiếp tại châu Á. Hiện tại, nó sử dụng mạng Proof-of-Stake của Polygon—một giải pháp tương thích với Ethereum Virtual Machine—để cung cấp tính minh bạch và đồng thuận. Nền tảng này cho phép công bố và xác minh các tài liệu ngân sách quan trọng, bao gồm Lệnh Phát hành Phân bổ Đặc biệt (SAROs) và Thông báo Phân bổ Tiền mặt (NCAs), đảm bảo chúng được bảo mật on-chain để công chúng truy cập và kiểm toán [3].

BayaniChain, một công ty hạ tầng blockchain địa phương chịu trách nhiệm cho nền tảng on-chain của DBM, bày tỏ sự ủng hộ đối với tầm nhìn của Aquino nhưng làm rõ rằng họ không có mối liên hệ chính thức nào với thượng nghị sĩ. Paul Soliman, đồng sáng lập kiêm CEO của BayaniChain, lưu ý rằng mặc dù blockchain không phải là giải pháp hoàn chỉnh cho tham nhũng, nó tạo ra các bản ghi không thể thay đổi, có thể cải thiện đáng kể trách nhiệm giải trình. Vai trò của công ty là liên kết các hệ thống nội bộ của DBM với một blockchain công khai, cho phép các giao dịch an toàn và có thể xác minh. Nền tảng Prismo, một thành phần quan trọng của hệ thống này, quản lý mã hóa dữ liệu, xác thực và điều phối, đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu tài chính [3].

Sáng kiến này là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của các quan chức Philippines nhằm tận dụng công nghệ cho quản trị. Bên cạnh việc theo dõi ngân sách dựa trên blockchain, các dự án khác bao gồm Project Marissa, một nền tảng blockchain cho minh bạch ngân sách, và Bagong Pilipinas Transport Chain, nhằm mang lại sự minh bạch cho quản lý giao thông công cộng. Những nỗ lực này được dẫn dắt bởi Paul Soliman, người trước đây đã hợp tác với Microsoft thông qua Hacktiv Colab để tích hợp các quy trình làm việc sử dụng AI nhằm nâng cao năng suất [1].

Mặc dù các đề xuất này mang tính tiên phong, sáng kiến ngân sách quốc gia dựa trên blockchain vẫn đang ở giai đoạn ý tưởng. Theo thông tin mới nhất, chưa có dự luật chính thức nào được đệ trình để triển khai quy trình ngân sách on-chain trên toàn hệ thống. Văn phòng của thượng nghị sĩ vẫn chưa phản hồi các câu hỏi từ Decrypt về chi tiết thêm của đề xuất. Tuy nhiên, thành công tiềm năng của sáng kiến này phụ thuộc vào sự ủng hộ của lập pháp và việc áp dụng rộng rãi công nghệ trong các hệ thống chính phủ [3].

Nếu được ban hành, hệ thống ngân sách dựa trên blockchain sẽ đại diện cho một sự thay đổi lớn trong quản lý tài chính công, mang lại mức độ minh bạch và giám sát công chưa từng có. Mặc dù công nghệ này không thể tự mình loại bỏ tham nhũng, nó có thể đóng vai trò là công cụ nền tảng để xây dựng niềm tin giữa người dân và chính phủ. Khi Philippines tiếp tục khám phá việc tích hợp các công nghệ mới nổi vào quản trị, hệ thống blockchain được đề xuất có thể trở thành hình mẫu cho các quốc gia khác đang tìm cách cải thiện trách nhiệm tài chính [3].

Nguồn: