Việc thể chế hóa Bitcoin có phải là nguyên nhân thúc đẩy sự hồi sinh của Zcash không?

Zcash (ZEC), một loại tiền điện tử tập trung vào quyền riêng tư, đã tiếp tục đi ngược lại kỳ vọng của thị trường vào năm 2025. Altcoin này đã ghi nhận mức tăng đáng kể ngay cả khi các đồng tiền lớn khác giảm giá trong tháng qua.

Vậy điều gì đã khiến đồng tiền này chiếm lĩnh tâm trí cộng đồng crypto vào năm 2025? Sự gia tăng tổ chức hóa của Bitcoin (BTC) và nhu cầu mới về quyền riêng tư dường như là những yếu tố then chốt thúc đẩy sự tăng trưởng của Zcash.

Tại Sao Zcash Tăng Mạnh Vào Năm 2025?

Zcash ban đầu được biết đến với tên gọi Zerocoin trước khi đổi tên thành Zcoin và sau đó là Zcash. Nó được ra mắt vào năm 2016 như một nhánh tập trung vào quyền riêng tư của Bitcoin. Mặc dù đồng tiền này ban đầu thu hút được sự chú ý của thị trường, nhưng điều đó nhanh chóng lắng xuống.

Dữ liệu từ Google Trends cho thấy sự quan tâm tìm kiếm đối với từ khóa “Zcash” vẫn ở mức khá thấp kể từ năm 2020. Tuy nhiên, xu hướng này đã thay đổi vào cuối năm 2025, khi mức độ quan tâm tăng vọt lên 100, mức cao nhất trong nhiều năm.

Market Interest in Zcash. Source: Google Trends

Sự thay đổi này cũng được thể hiện rõ ở giá cả. Vào đầu tháng 10, việc Grayscale ra mắt Zcash Trust đã đẩy altcoin này lên mức cao nhất trong 3 năm. Đáng chú ý, đà tăng này vẫn tiếp tục kể từ đó.

Ngay cả khi thị trường chung sụp đổ do lo ngại về thuế quan, ZEC vẫn tiếp tục tăng giá, đạt mức cao nhất trong nhiều năm. Đồng tiền này đã tăng giá hơn 500% kể từ tháng trước.

Hơn nữa, dữ liệu từ CoinGecko cho thấy vào tháng 11, ZEC thậm chí đã vượt qua Monero (XMR) để trở thành đồng coin riêng tư lớn nhất theo vốn hóa thị trường.

Đà tăng của Zcash không diễn ra một cách đơn lẻ. Sự trở lại của nó trùng hợp với việc Bitcoin ngày càng được các tổ chức lớn chấp nhận. Mặc dù sự thay đổi này đã hợp pháp hóa loại tài sản này, nhưng nó cũng làm sống lại một sự chia rẽ triết học cũ về quyền riêng tư trong cộng đồng crypto.

Trong báo cáo mới nhất, Galaxy Digital nhấn mạnh rằng các nhà phê bình bày tỏ sự thất vọng về việc Bitcoin ngày càng bị tổ chức hóa. Kể từ khi các quỹ hoán đổi danh mục Bitcoin giao ngay (ETF) được phê duyệt và sự xuất hiện của các công ty quản lý tài sản số, các công ty như BlackRock, Fidelity và những công ty khác đã trở thành những người chơi thống trị trên thị trường Bitcoin.

Điều này đã dẫn đến dòng vốn kỷ lục và hỗ trợ tăng trưởng giá. Tuy nhiên, nó cũng làm dấy lên lo ngại rằng Bitcoin, từng là biểu tượng của chủ quyền tài chính, đang trở thành crypto của Wall Street.

“Nhiều nhà phê bình Bitcoin than phiền về việc ‘tổ chức hóa’ Bitcoin, gọi nó là ‘bị ETF chi phối’ và các đơn vị lưu ký tập trung. Bản thân Bitcoin luôn hoàn toàn minh bạch; ETF không làm nó kém minh bạch hơn, chỉ khiến nó có nhiều trung gian hơn,” nhà phân tích nghiên cứu của Galaxy Digital, Will Owens viết.

Đối với nhiều người, Zcash đại diện cho mặt còn lại của câu chuyện Bitcoin — một mạng lưới được thiết kế để bảo vệ quyền riêng tư tài chính trong khi vẫn duy trì sự phi tập trung.

“Những người ủng hộ Zcash, ngược lại, coi nó như ‘Bitcoin được mã hóa’, một sự trở lại với các nguyên tắc cypherpunk, điều này gây tiếng vang trong bối cảnh giám sát on-chain rộng khắp bởi mọi đối tượng từ các nhà cung cấp phân tích như Chainalysis đến các thám tử mạng xã hội (ZachXBT và Lookonchain, trong số những người khác),” Owens bổ sung.

Sự tập trung trở lại vào quyền riêng tư này đặc biệt quan trọng vào thời điểm hiện tại, khi các nhà đầu tư ngày càng lo ngại về việc các hoạt động on-chain của họ bị lộ. Báo cáo của Galaxy Digital lưu ý rằng mặc dù các yếu tố kỹ thuật của Zcash phần lớn vẫn giữ nguyên, nhưng nhận thức về công nghệ bảo mật của nó đã thay đổi đáng kể — từ một lĩnh vực ngách trở thành điều cần thiết.

Hỗ trợ cho xu hướng này, dữ liệu từ báo cáo State of Crypto 2025 của a16z cho thấy lượng tìm kiếm Google về các chủ đề liên quan đến quyền riêng tư tăng mạnh, nhấn mạnh nhận thức và mối quan tâm ngày càng tăng của công chúng về sự ẩn danh tài chính.

“Động thái tăng +700% đột ngột của Zcash dường như phản ánh những thay đổi văn hóa rộng lớn hơn trong lĩnh vực crypto… Đợt tăng giá này được thúc đẩy bởi cả sự ủng hộ liên tục từ một số tiếng nói hàng đầu trong lĩnh vực crypto và cũng là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của quyền riêng tư đối với tiền tệ không cần sự cho phép,” báo cáo cho biết.

Đợt tăng giá gần đây của Zcash cho thấy nhu cầu lớn đối với các đồng coin tập trung vào quyền riêng tư. Liệu động lực này có dẫn đến tăng trưởng bền vững hay chỉ đánh dấu một chu kỳ thị trường khác vẫn còn là điều chưa thể khẳng định.